غده‌های اشکی زیر پلک‌ها، برای حفظ رطوبت چشم و جلوگیری از عفونت چشمی، اشک تولید می‌کنند. در حالت عادی، اشک تولید شده از طریق دو سوراخ کوچک در گوشه داخلی پلک به مجرای نازولاکریمال که به آن مجرای اشکی هم می‌گویند، تخلیه میشود. مجرای اشکی در واقع لوله کوچکی است که وظیفه اصلی آن تخلیه اشک از چشم‌هاست. وقتی مجرای اشکی بیمار دچار انسداد می‌شوند، اشک به جای اینکه در مجرای بینی تخلیه شود، گوشه پلک باقی می‌ماند و دید فرد تار میشود. این عارضه که انسداد مجرای اشکی (blocked tear duct) نام دارد، ممکن است در هر گروه سنی وهر جنسیتی بروز کند. گاهی نوزادان نیز به دلیل تشکیل ناقص منافذ مجرای اشکی، علائم این بیماری را نشان می‌دهند.انسداد مجرای اشکی در نوزادان ممکن است یک یا هر دو چشم کودکتان را درگیر کند. البته خوشبختانه، در بیشتر مواقع با بزرگتر شدن نوزاد، مجرای اشکی مسدود شده نیز خودبهخود باز میشود.
در ادامه این مقاله قصد داریم علائم، شیوه تشخیص بیماری و روش‌های درمانی انسداد مجرای اشک کودکان را بررسی کنیم.
علت انسداد مجرای اشکی کودکان
برخی از نوزادان با مجرای اشک بسته به دنیا می‌آیند. در این کودکان، یک غشای نازک روی مجرای اشکی قرار گرفته و منافذ مجرای اشکی به درستی تشکیل نشده است. این نوزادان معمولاً علائم را از چند هفته بعد از تولد تا ۱۲ ماهگی نشان می‌دهند. در مواردی، عفونت یا التهاب چشم‌ها نیز می‌تواند باعث مسدود شدن مجرای اشکی شود.
بسته شدن مجرای اشکی کودکان بزرگتر از ۲ سال، چندان شایع نیست. بااینحال، در برخی مواقع ممکن است به دلیل پولیپ (بافت اضافی) در بینی، کیست یا تومور در بینی و آسیب و ضربه به چشم، کودکان بالای ۲ سال هم دچار عارضه انسداد مجرای اشکی شوند.
علائم انسداد مجرای اشک کودکان
علائم بسته شدن مجرای اشکی کودکان درهر بیماری می‌تواند کمی متفاوت باشد و ممکن است کودک همه علائم را با هم نشان ندهد؛ اما شایع‌ترین علائم انسداد مجرای اشک کودکان عبارتند از:
- جمع شدن اشک در گوشه چشم (حتی وقتی کودک گریه نمی‌کند)؛
- قرمزی یا سوزش خفیف چشم‌ها یا پلک‌ها (در اثر مالش کودک)؛
- احساس درد در نزدیکی گوشه داخلی چشم‌ها، به‌طوری‌که کودک به سختی چشم خود را باز کند؛
- ورم گوشه چشم‌ها؛
- پوست‌پوست شدن پلک‌ها؛
- ترشح مخاط یا چرک از چشم‌ها؛
- تاری دید.
در صورت مشاهده این علائم در چشمان کودک خود، حتماً به بهترین متخصص چشم اهواز مراجعه کنید.
تشخیص انسداد مجرای اشکی نوزادان
تشخیص انسداد مجرای اشک کودکان به خصوص در هفته‌های اول بعد از تولد دشوار است، چرا که غدد اشکی نوزادان تا چند هفتگی هیچ اشکی تولید نمی‌کنند. به‌طورکلی، پیشنهاد میشود در صورت مشاهده حداقل ۲ مورد از علائمی که دربالا به آن‌ها اشاره کردیم، برای ویزیت چشمپزشک نوبت بگیرید. دکتر چشمپزشک براساس سابقه پزشکی نوزاد، معاینه حضوری و بررسی علائم کودک، تشخیص قطعی را می‌دهد. درصورتیکه علائم کودک شدید باشد، معمولاً برای تأیید تشخیص، آزمایش‌هایی نیز انجام میشود.
برای دریافت مشاوره رایگان جهت درمان انسداد مجرای اشکی فرم زیر را پر کنید.
درمان انسداد مجرای اشکی کودکان و نوزادان
چرا برای درمان انسداد مجرای اشکی نوزاد به کلینیک چشم دکتر وحید بیگی در ماهشهر مراجعه کنیم؟!
پیشرفته‌ترین تجهیزات جراحی
بیش از 2500 جراحی چشم موفق
رضایت‌مندی بیماران
جدیدترین متدهای درمان
علائم باز شدن مجرای اشکی نوزادان
همان‌طور که اشاره شد، انسداد مجرای اشکی نوزادان معمولاً بدون نیاز به درمان پزشکی تهاجمی، برطرف میشود و دیگر کودک علائمی از انسداد مجرای اشکی را نشان نمی‌دهد. علائمی که نشان از باز شدن مجرای اشکی کودک دارد، عبارتند از:
- مشاهده نکردن ترشح چرکی و چسبناک در اطراف مژه‌های کودک؛
- نبود قرمزی و تورم در گوشه‌های چشم.
بیشتر بخوانید: تغییر رنگ چشم نوزاد
چگونگی ماساژ چشم نوزاد برای باز شدن مجرای اشکی
رایج‌ترین درمان برای رفع مشکل بسته بودن مجرای اشکی کودکان، ماساژ روزانه (۲ تا ۳ بار در روز) مجرای اشکی است. در این روش باید با انگشت تمیز، به قسمت خارجی بینی کودک فشار ملایمی وارد کنید و سپس انگشتتان را به سمت پایین و نوک بینی حرکت دهید.
این حرکت باید به طور منظم (۵-۱۰ بار) تکرار شود. با ماساژ مجرای اشکی می‌توانید به رفع انسداد مجرای اشکی کمک کنید. در اکثر نوزادان تکرار این روش برای رفع مشکل کافی است و دیگر نیازی به درمان‌های کلینیکی نیست.
روش های خانگی برای بازکردن مجرای اشکی نوزادان
1️⃣یک تکه پنبه یا پد آرایش پاک‌کن تمیز را با آب ولرم مرطوب کرده و بعد به آرامی قسمت بیرونی چشم‌ها را پاک کنید. توجه داشته باشید که حتماً قبل از استفاده از آب، آن را بجوشانید و بعد از اینکه کمی خنک شد، پنبه را به آن آغشته کنید.
2️⃣اگر مژه‌های کودکتان دارای مخاط است، ترشح مخاطی را با یک پنبه مرطوب و با حرکتی ملایم به سمت پایین تمیز کنید. درصورتیکه پلک‌ها به هم چسبیده باشند، می‌توانید پنبه تمیز و مرطوب را برای چند دقیقه روی آن چشم قرار دهید تا به آرامی پلک‌ها از هم جدا شوند.
3️⃣مجرای اشک کودک را به آرامی ماساژ دهید. گوشه داخلی چشم را به آرامی با حرکت رو به پایین فشار دهید. مطمئن شوید که دست‌هایتان تمیز و ناخن‌هایتان کوتاه است. در صورت برطرف نشدن علائم، از پزشک کمک بگیرید.
سوالات متداول در رابطه با انسداد مجرای اشکی کودکان
مشاوره حضوری درمان انسداد مجرای اشک نوزادان در ماهشهر و اهواز
اگر ساکن استان خوزستان از جمله شهرهای اهواز و ماهشهر و یا اطراف آن هستید و برای درمان انسداد مجرای اشک نوزادان در ماهشهر قصد مراجعه به یک جراح و متخصص چشم را دارید، می‌توانید به مطب دکتر وحید بیگی مراجعه کنید.
آدرس: ماهشهر ؛میدان امام،خیابان باهنر ،جنب عینک زایس
