قرنیه مصنوعی و انواع آن

قرنیه مصنوعی چیست؟

قرنیه مصنوعی که با عنوان پروتز چشمی یا پروستتیک نیز شناخته می‌شود، نوعی کراتوپروتز است که برای بازگرداندن بینایی در برخی بیماران خاص به کار می‌رود. این نوع قرنیه به‌ صورت یک پوشش جایگزین بر روی چشم قرار می‌گیرد و به بیمار این امکان را می‌دهد تا بتواند تصاویر اطراف را به‌ وضوح مشاهده کند.

طراحی و ساخت این قرنیه‌ها بر اساس ساختار دقیق چشم انجام می‌گیرد و بیشتر برای افرادی به کار می‌روند که کاندید مناسبی برای پیوند قرنیه طبیعی نیستند.

با توجه به اینکه قرنیه نقش مهمی در فرآیند بینایی ایفا می‌کند، هر گونه آسیب به این ناحیه می‌تواند باعث کاهش شدید بینایی شود. قرنیه‌های مصنوعی معمولاً از کریستال کوارتز ساخته می‌شوند و نخستین آزمایش‌های موفق آن‌ها بر روی خرگوش انجام شد. پس از دریافت نتایج مثبت، نمونه‌های اصلاح ‌شده‌ای برای استفاده در انسان توسعه یافتند تا با شرایط فیزیولوژیکی چشم انسان سازگار باشند.

در حال حاضر، چشم ‌پزشکان برای رفع مشکل بینایی بیمارانی که نسبت درمان‌های متداول مانند لیزر یا دارو پاسخگو نیستند، از پیوند قرنیه بهره می‌گیرند. بهتر است بدانید که دریافت قرنیه طبیعی نیازمند انتظار طولانی در لیست پیوند است.

بنابراین استفاده از قرنیه مصنوعی می‌تواند روند درمان را سرعت بخشیده و در بسیاری از موارد با موفقیت بیشتری همراه باشد. چنانچه در اهواز یا ماهشهر سکونت دارید، به بهترین کلینیک چشم پزشکی اهواز و ماهشهر مراجعه کنید.

انواع قرنیه مصنوعی

قرنیه‌های مصنوعی انواع مختلفی دارند که شامل موارد زیر می‌شوند:

• نوع لایه‌ای: در این روش، تنها لایه‌های آسیب ‌دیده قرنیه با نوع مصنوعی جایگزین می‌شوند، بدون اینکه تمامی ضخامت قرنیه درگیر باشد.
• نوع تمام‌ ‌ضخامت: در مواردی که هر دو چشم بیمار فاقد سلول‌های بنیادی قرنیه هستند و سرتاسر قرنیه کدر شده باشد، قرنیه مصنوعی درون قرنیه اهدایی انسانی کار گذاشته شده و با بخیه به قرنیه فرد متصل می‌گردد.
• پیوند سلول‌های بنیادی: اگر فقط یکی از چشم‌ها دچار آسیب سلول‌های بنیادی باشد، از سلول‌های چشم سالم برای جایگزینی استفاده می‌شود؛ اما زمانی که هر دو چشم فاقد این سلول‌ها باشند ولی سایر لایه‌های قرنیه سالم بمانند، می‌توان از سلول‌های بنیادی خویشاوندان نزدیک مانند والدین، خواهر یا برادر بهره گرفت.

افراد کاندیدای قرنیه مصنوعی

امروزه با پیشرفت‌های علمی و فناوری‌های نوین، قرنیه مصنوعی طراحی و تولید شده و به‌ عنوان گزینه‌ای مناسب برای بیمارانی مطرح است که امکان دریافت قرنیه طبیعی را ندارند یا پیشرفت بیماری آن‌ها اجازه انتظار طولانی ‌مدت را نمی‌دهد.

پیش از انجام پیوند قرنیه مصنوعی، بیمار باید تحت بررسی‌ها و معاینات کامل توسط چشم‌ پزشک متخصص قرار بگیرد. اگر ساکن استان خوزستان هستید، به بهترین چشم پزشک اهواز و ماهشهر مراجعه کنید.

به‌ طور معمول، بیمارانی که پیوند قرنیه طبیعی در آن‌ها موفقیت ‌آمیز نبوده، گزینه‌های مناسب‌تری برای این نوع درمان به شمار می‌آیند. در برخی شرایط خاص، پیوند قرنیه مصنوعی به ‌عنوان تنها گزینه درمانی مطرح می‌شود. به ویژه در مواردی که پیوندهای قبلی با شکست مواجه شده‌اند یا بیمار با بیماری‌های شدید سطح چشم مانند سوختگی‌های شیمیایی، سندرم استیونس-جانسون، کمبود سلول‌های بنیادی قرنیه، آنیریدیا مادرزادی یا خشکی چشم شدید مواجه است.

لازم به ذکر است که انجام پیوند قرنیه مصنوعی برای همه افراد امکان ‌پذیر نیست. بیمار باید از نظر جسمانی و وضعیت چشمی، شرایط لازم را داشته باشد. زیرا وجود برخی بیماری‌ها ممکن است بر نتیجه نهایی تأثیر منفی بگذارند و در نهایت منجر به انجام جراحی مجدد شوند.

آیا بینایی ناشی از قرنیه مصنوعی شبیه به قرنیه طبیعی است؟

یکی از پرسش‌های رایج بیماران این است که آیا افرادی که از قرنیه مصنوعی استفاده می‌کنند، می‌توانند بینایی مشابه با افراد دارای قرنیه طبیعی داشته باشند یا خیر. در شرایط مطلوب، حدود ۷۵ درصد از بیماران، پروتز قرنیه را تا مدت ۲۰ سال حفظ می‌کنند. در صورتی که عصب بینایی و شبکیه چشم در وضعیت مناسبی قرار داشته باشند، حتی امکان بازیابی کامل بینایی تا ۱۰۰ درصد نیز وجود دارد.

این موضوع نشان می‌دهد که موفقیت بینایی پس از استفاده از قرنیه مصنوعی، تنها به وضعیت خود قرنیه وابسته نیست، بلکه سلامت شبکیه و عصب بینایی نیز نقش تعیین‌ کننده‌ای در نتیجه نهایی دارد. براساس مطالعات انجام‌ شده، استفاده از کراتوپروتز در بیمارانی که دچار تیرگی شدید قرنیه هستند و امکان پیوند بافت انسانی برای آن‌ها وجود ندارد، نتایج موفقیت‌ آمیزی به همراه داشته است.

این نوع درمان می‌تواند باعث بهبود چشم‌‌گیر در حدت بینایی شود و تعداد زیادی از بیماران پس از گذشت سه سال از پیگیری درمان، به سطح بینایی قابل توجهی دست پیدا کرده‌اند.

با این حال، انتخاب دقیق بیمار برای انجام این نوع جراحی بسیار حائز اهمیت است. زیرا همه افراد گزینه مناسبی برای دریافت پروتز قرنیه محسوب نمی‌شوند. هر چقدر وضعیت سلامت عمومی و بینایی فرد پیش از عمل بهتر باشد، به احتمال زیاد نتایج بینایی بهتری نیز پس از جراحی حاصل خواهد شد.   

عوارض احتمالی قرنیه مصنوعی

عمل پیوند قرنیه مصنوعی می‌تواند برای بیماران مزایای زیادی داشته باشد؛ اما مانند هر جراحی دیگری، امکان بروز برخی عوارض نیز وجود دارد. این عوارض ممکن است موقتی باشند و پس از گذشت مدت کوتاهی بهبود یابند؛ اما در برخی موارد، عوارض می‌توانند طولانی ‌مدت باشند و در این شرایط، بیمار بایستی به سرعت به پزشک مراجعه کرده و تحت درمان قرار گیرد. برخی از عوارض احتمالی این جراحی عبارتند از:

• کراتولیز: این وضعیت به ایجاد سوراخ در ناحیه پشت قرنیه اشاره دارد.
• عدم اتصال مناسب قرنیه: در این حالت، قرنیه به درستی به سطح خلفی کراتوپروتز نمی‌چسبد.
• تشکیل غشای ارتروپروتز: در این شرایط ممکن است نیاز به انجام جراحی برای حذف فشار اضافی ایجاد شده باشد.
• آب سیاه: یکی از عوارض متداولی است که برخی بیماران پس از پیوند قرنیه مصنوعی به آن دچار می‌شوند و نیازمند درمان فوری است.
• ذوب قرنیه: این مشکل معمولاً با استفاده از روش‌های درمانی مختلف قابل کنترل است.
• کراتیت عفونی: عفونت قرنیه که از عوارض شایع این عمل است و با داروهای آنتی ‌بیوتیک معمولاً قابل درمان است.
• عوارض بخش خلفی چشم: این عوارض شامل مشکلاتی نظیر اندوفتالمیت، ویتریت، خونریزی‌های فوق کوروئیدی و جدا شدگی شبکیه می‌شوند.

توجه داشته باشید که در صورتی که پیوند قرنیه مصنوعی با دقت بالا و تحت نظارت پزشک متخصص چشم مجرب انجام شود، احتمال بروز عوارض به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. بنابراین انتخاب پزشک معتبر و مراجعه به مراکز درمانی شناخته‌ شده می‌تواند تضمین‌ کننده نتایج بهتر و عوارض کمتر عمل باشد. متخصصان با انجام معاینات کامل، بیمار را برای انجام جراحی آماده کرده و اطمینان می‌دهند که عمل با بهترین کیفیت ممکن انجام خواهد شد.

قیمت قرنیه مصنوعی

هزینه عمل پیوند قرنیه مصنوعی تحت تأثیر فاکتورهای متعددی قرار دارد. از جمله این عوامل می‌توان به نوع روش جراحی، دستمزد جراح، هزینه‌های مربوط به مرکز جراحی و هزینه‌های بیهوشی اشاره کرد. در نظر داشته باشید که برخی از بیمه‌های درمانی نیز بخشی از هزینه‌های این جراحی را پوشش می‌دهند.

کلام آخر

در این محتوا به بررسی قرنیه مصنوعی پرداختیم‌. دانستیم که قرنیه مصنوعی به‌ عنوان یک درمان مؤثر برای بیمارانی که گزینه‌های دیگری برای پیوند قرنیه ندارند، اهمیت زیادی دارد. این پروتز می‌تواند به بهبود بینایی کمک کرده و کیفیت زندگی بیماران را افزایش دهد. با پیشرفت‌های بیشتر در این حوزه، احتمالاً استفاده از آن گسترش خواهد یافت.