آبریزش چشم یا همان اپی فورا هنگامی رخ می‌دهد که چشم‌ها خیلی سریع اشک می‌سازند. به طور معمول بین تولید اشک و از دست دادن اشک تعادل برقرار است، اما عوامل بیرونی نظیر بادهای شدید و نور آفتاب می‌توانند منجر به تبخیر اشک شده و تعادل را به هم بزنند. در نهایت اشک ریزی چشم رخ خواهد داد. اختلالات چشمی متعدد داخلی یا خارجی نیز ممکن است این تعادل را بر هم زده و موجب آبریزش بیش از حد چشم ها شوند.
◀ قصد داریم در این مقاله به بررسی اشک ریزش چشم بپردازیم. اگر می‌خواهید اطلاعات خود را در رابطه با علائم، علت‌ها و روش‌های تشخیص، پیشگیری و درمان این عارضه افزایش دهید، خواندن این محتوا به شما پیشنهاد می‌شود. با ما همراه باشید.
علائم آبریزش چشم چیست؟
در اینجا برخی از مهم‌ترین علائم و نشانه‌های آبریزش چشم آورده شده است:
درد چشم‌ها | قرمزی و تورم چشم | عفونت یا التهاب | آلرژی | کاهش قدرت بینایی | عطسه کردن | عفونت و انسداد مجاری اشک
دلایل آبریزش و اشک چشم چیست؟
آبریزش مداوم چشم ها تا حد زیادی آزاردهنده است. زیرا معمولا با تحریک، قرمزی پلک‌ها، احساس سوزش و تورم چشم‌ها همراه است. تشخیص علت اشک ریزی چشم اهمیت بسیاری دارد تا از مناسب‌ترین درمان برای برطرف کردن این عارضه استفاده شود. همچنین می‌توان با رعایت نمودن یکسری نکات نیز از عوارض بعدی اشک آمدن از چشم نیز پیشگیری نمود. اصلی‌ترین دلایل آبریزش و اشک چشم به شرح زیر است:
التهاب و عفونت چشم
التهاب و عفونت چشم ممکن است سبب آبریزش چشم شود:
- 🔔 ورم ملتحمه (چشم صورتی) یک نوع بیماری شایع است. این بیماری معمولا در اثر عفونت ویروسی یا باکتریایی در یک یا هر دو چشم رخ می‌دهد. این بیماری با توجه به اسمش، منجر به التهاب عروق خونی در چشم و در نتیجه قرمزی یا صورتی به نظر رسیدن چشم می‌شود.
- 🔔 قرنیه همان لایه شفاف جلوی چشم ممکن است دچار التهاب شود که به آن التهاب قرنیه (کراتت) می‌گویند. علائم آن شامل تاری دید، درد، قرمزی، حساسیت به نور و اشک ریزش شدید همراه با ترشحات سفید رنگ است.
- 🔔 عفونت یا التهاب در غدد اشکی یا لاکریمال ممکن است منجر به تورم و اشک ریزش شدید چشم شود.
- 🔔 این احتمال وجود دارد که آلودگی مژه در حال رشد سبب تورم دردناک و همچنین آب آمدن از چشم شود.
- 🔔 عارضه گل مژه شبیه جوش در امتداد خط مژه است. معمولا این برآمدگی دردناک و قرمز رنگ توسط عفونت باکتریایی غدد چربی در پلک‌ها ایجاد می‌شود. به طور مشابه، شالازیون نیز یک نوع برجستگی کوچک فاقد درد در لبه پلک در زیر پوست است.
- 🔔 بلفاریت یک نوع تورم عفونی و قرمز رنگ در پلک‌ها است که در طی بسته شدن غدد چربی پایه‌ی مژه‌ها رخ می‌دهد.
- 🔔 تراخم یک عفونت باکتریایی جدی برای چشم به شمار می‌آید. علت اصلی نابینایی در جهان، ابتلا افراد به این بیماری مسری است. علائم آن شامل تورم و خارش پلک‌ها، چرک و اشک ریزی از چشم است.
ورود اجسام خارجی و آسیب دیدن چشم
اگر چیزی به داخل چشم وارد شود، سوزش چشم سبب پلک زدن ناگهانی و ایجاد اشک برای پاک کردن چشم می‌شود. یک ذره خاک، گردوغبار یا دیگر مواد می‌توانند موجب خراش یا ساییدگی چشم‌ها شوند. همچنین استفاده از لنزهای چشمی نیز ریسک ابتلا به عفونت‌ها (عفونت چشم بعد از لنز) و در نتیجه آبریزش چشم را بیشتر می‌کنند. لنزهای چشمی پاره شده یا کثیف نیز ممکن سبب آسیب دیدگی یا سوزش و درنهایت منجر به آب آمدن از چشم شوند.
انسداد مجاری اشکی
علت اصلی اشک ریزی در نوزادان، انسداد مادرزادی مجاری اشکی است. مسیرهای اشکی وظیفه تولید اشک را برعهده ندارند، بلکه فقط اشک را انتقال می‌دهند. اشک در حالت معمول از سطح چشم خارج شده و به سمت درون بینی سرازیر می‌شود. انتقال اشک به وسیله منافذ کوچکی در پلک بالا و پایین در نزدیکی بینی صورت می‌گیرد.
در اوایل تولد، گاهی اوقات این مسیرها و منافذ انتقالی مسدود هستند و انسداد مجراها مانع از تخلیه اشک به سمت بینی شده و در نتیجه اشک از چشم سرازیر می‌شود. به طور معمول این عارضه پس از گذشت چند ماه از تولد از بین می‌رود. لازم به ذکر است که انسداد مجراهای اشکی علاوه بر کودکان، در بزرگسالان نیز ممکن است رخ دهد. آسیب‌های فیزیکی، انواع عفونت‌ها و حتی افزایش سن ممکن است از عوامل انسداد مجراهای تخلیه اشک باشند.
تولید بیش از حد اشک
زمانی که چشم تحریک می‌شود، ممکن است نسبت به حالت طبیعی، اشک بیشتری را تولید کند. چون بدن می‌خواهد ماده محرک را از چشم‌ها دور کند. در ادامه، محرک‌هایی که می‌توانند ریزش اشک از چشم را افزایش دهند را نام می‌بریم:
- کنژنکتیویت عفونی (التهاب و عفونت ملتحمه)
- کنژنکتیویت آلرژیک
- تریشیازیس (رشد مژه‌ها به داخل چشم)
- برخی از مواد شیمیایی نظیر آنچه که در دود و حتی پیاز وجود دارد.
- آسیب دیدگی چشم
- قرار گرفتن در معرض باد، دود یا هوای سرد هم ممکن است تولید اشک را به طور موقت بیشتر کند.
بر اساس نوع علت تحریک چشم، آبریزش چشم ممکن است با علائم و نشانه‌هایی مثل قرمزی، التهاب، درد، خارش، تاری دید و حساسیت به نور همراه باشد.
خشکی چشم
با وجود اینکه کمی متناقض به نظر می‌رسد، اما یکی از علل آبریزش چشم، خشکی چشم است. خشکی چشم به علت فقدان یا کمبود اشک در سطح چشم رخ می‌دهد. در این شرایط، اشک کافی یا با ترکیب مناسب از آب، موکوس و چربی در سطح چشم وجود ندارد. به دنبال آن، چشم سعی می‌کند تا از طریق تولید اشک بیشتر، مانع از خشکی چشم شود. در نتیجه‌ی تولید بیش از اندازه اشک، اشک ریزش چشم رخ خواهد داد.
در صورتی که به مشکل آبریزش چشم به صورت مداوم دچار هستید، برای تعیین وقت ویزیت از بهترین چشم پزشک ماهشهر و اهواز فرم زیر را پر نمایید.
آلرژی
یکی از نشانه‌های مهم اشک آمدن از چشم، بروز علائم حساسیت و آلرژی شدید است. رینیت (التهاب مخاط بینی) یا تب یونجه (یک واکنش حساسیتی نسبت به مواد حساسیت‌زا موجود در هوا) علت‌های شایع ریزش اشک از چشم هستند.
هنگامی بدن شما نسبت به مواد بی‌ضرری مثل گردوغبار، گرده و موی حیوانات خانگی حساسیت نشان می‌دهد، آلرژی اتفاق می‌افتد. سیستم ایمنی بدن شما بر علیه این محرک‌ها، آنتی بادی تولید می‌کند که سبب پاسخ التهابی نظیر تورم، قرمزی و آبریزش چشم می‌شود.
آسیب قرنیه
این احتمال وجود دارد که عوامل بیرونی، لنزهای چشمی یا ضربه سبب آسیب دیدن قرنیه شوند. در این صورت از چشم‌ها اشک سرازیر می‌شود. آسیب قرنیه در حالت عادی بعد از گذشت چندین روز بهبود پیدا می‌کند اما بهتر است برای پیشگیری از عفونت چشم به پزشک متخصص مراجعه کنید.
چرا کلینیک چشم دکتر وحید بیگی در ماهشهر؟!
پیشرفته‌ترین تجهیزات جراحی
بیش از 2500 جراحی چشم موفق
رضایت‌مندی بیماران
جدیدترین متدهای درمان
اکتروپیون و انتروپیون
پلک‌ها در نقش شیشه جلوی چشم‌ها عمل می‌کنند. آن‌ها اشک را در حین پلک زدن، در سطح چشم پخش می‌کنند و رطوبت اضافی را می‌گیرند. مشکلات پلک ممکن است سبب اشک ریزش چشم شود. اکتروپیون و انتروپیون، شرایطی هستند که بر روی پلک‌ها تأثیر گذارند. هر یک از این دو عارضه پلک می‌توانند منجر به آبریزش چشم شوند.
1. در اکتروپیون، پلک پایین به سمت خارج چشم می‌چرخد. این عامل سبب افتادگی پلک‌های پایینی می‌شود و پاک کردن تمام چشم در حین پلک زدن برای پلک‌ها دشوار می‌شود.
2. انتروپیون نیز چرخش پلک پایینی به سمت داخل چشم است. در این حالت، مژه‌ها تمایل دارند که به صورت مداوم بر روی چشم مالیده شوند. این حالت سبب تحریک چشم شده و ممکن است به قرنیه آسیب برساند.
خستگی چشم
به این مشکل سندرم خستگی چشم نیز گفته می‌شود. این عارضه در دسته بیماری‌های شغلی و با نام سندروم بینایی کامپیوتری نیز شناخته می‌شود. یکی از نشانه‌های خستگی چشم، آب آمدن از چشم است. ◀ بهتر است بدانید که این اختلال با استفاده بیش از حد از ابزارهای الکترونیکی مثل موبایل و کامپیوتر مرتبط بوده که امروز بسیار شایع است. سندرم خستگی چشم می‌تواند منجر به اشک ریزش اضافی از چشم شود.
سایر علل آبریزش چشم
- 👈 سرماخوردگی: در صورت ابتلا به آنفولانزا یا سرماخوردگی، اشک ریزش چشم بسیار رایج است. دلیل سوزش چشم و آب آمدن در این دوران، التهاب یا انسداد مجاری اشکی در هنگام ابتلا به عفونت ویروسی است.
- 👈 داروها: یکسری داروها نیز می‌توانند به عنوان یک عارضه جانبی سبب آبریزش چشم شوند. این داروها شامل اپی نفرین، داروهای شیمی درمانی، پیلوکارپین و اکوتیوفات یدید می‌شوند.
- 👈 سندروم شوگرن: بیماری خود ایمنی سندرم شوگرن هنگامی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی محافظ به اشتباه به بدن فرد حمله کند. سندرم شوگرن به خصوص به غدد مسئول تولید بزاق و اشک آسیب می‌زند. این امر موجب خشکی چشم یا آبریزش شدید چشم و همچنین خشکی دهان خواهد شد.
- 👈 فلج بل (فلج شدن عصب صورت): این وضعیت می‌تواند سبب فلج یا ضعیف شدن عضلات صورت به علت آسیب عصبی شود. همچنین سبب سفت شدن یا افتادگی صورت در سمت آسیب دیده خواهد شد. عارضه فلج بل ممکن است چشم‌ها را در حالت اشک ریزی بی از حد معمول، بیماری خشکی چشم یا ناتوانی در بستن چشم‌ها قرار دهد.
فتوفوبیا
اختلال فتوفوبیا یک علامت است که به دلیل ناتوانی در تحمل نور شدید طبیعی و مصنوعی ایجاد می‌شود. این عارضه معمولا افرادی را که رنگ چشم‌هایشان روشن است یا زال هستند را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
نشانه‌های فتوفوبیا شامل سوزش، قرمزی، نیاز به بستن چشم‌ها و آبریزش چشم است. این عارضه همچنین می‌تواند سبب سردرد، سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ نیز در افراد بشود.
جراحی‌های چشم
علت آبریزش چشم بعد از عمل لیزیک و آب مروارید و همچنین دیگر جراحی‌های چشم در اکثر مواقع، اختلال در پایداری لایه اشکی در طی دوران بهبودی آن است. استفاده از قطره‌های چشمی در مدیریت این مشکل، بسیار کمک کننده خواهد بود.
علت اشک ریزش چشم در سالمندان
اشک ریزش چشم در سالمندان ممکن است به دلایل زیر رخ دهد:
شل شدن پوست پلک و بینی | عفونت سینوس‌ها | اشکال لنز | کمبود اشک | دود | استفاده زیاد از کامپیوتر | ضرب دیدگی چشم | آلرژی چشمی | آلاینده‌های شیمیایی | مصرف خوراکی‌های ترش و تند
تشخیص علت آبریزش چشم
نخست پزشک برای تشخیص علت آبریزش چشم، چشم‌ها را معاینه می‌کند. ممکن است برای این کار از قطره‌های رنگی استفاده کند. هنگامی که قطره داخل چشم‌ها ریخته می‌شود، انتظار می‌رود رنگ ایجاد شده در مدت زمان کوتاهی با خارج شدن از چشم از طریق مجرای اشکی پاک شود. چنانچه رنگ مدت طولانی در چشم باقی بماند، ممکن است مجرای اشکی مسدود شده باشد.
در ادامه ممکن است پزشک متخصص برای بررسی بیشتر از تصویربرداری نظیر رادیوگرافی با امواج X یا سی تی اسکن استفاده کند. همچنین پزشک برای تشخیص مشکلات مربوط به مجرای اشکی و سینوس‌ها و نیز مشاهده حفره بینی از اندوسکوپ کمک می‌گیرد. (اندوسکوپ یک لوله انعطاف پذیر و باریک است که در ناحیه ابتدای آن دوربین قرار گرفته است و برای بررسی مجرای بینی مورد استفاده قرار می‌گیرد.)
آبریزش چشم را چگونه درمان کنیم؟
برخی از افراد به دنبال روش‌های درمان خانگی اشک ریزش از چشم هستند و برخی دیگر نیز اعتقاد دارند که می‌توان این عارضه را با استفاده از قطره چشمی درمان نمود. در هر صورت، مراجعه به پزشک متخصص چشم برای استفاده از مناسب‌ترین و بهترین روش درمانی ضروری است. برای اینکه نتایج همیشگی و مطلوب را دریافت نمایید. در ادامه به بررسی روش‌های درمان آبریزش چشم می‌پردازیم:
استفاده از عینک‌ها با عدسی‌های ویژه
یکی از بهترین روش‌ها برای درمان اشک ریزش چشم، استفاده از عینک‌ها با عدسی‌های ویژه است. چنانچه جزو افرادی هستید که گوشی موبایل خود را هر روز صبح بلافاصله بعد از بیدار شدن چک می‌کنید، باید بدانید که این کار اشتباه است. تا جای امکان سعی کنید که از انجام آن اجتناب کنید. زیرا ممکن است در دراز مدت با مشکلاتی مثل خشکی و آبریزش چشم و سردرد مواجهه شوید.
استفاده از عینک با عدسی مخصوص برای جلوگیری از بروز این عارضه و درمان آن بسیار کمک کننده است. زیرا این عدسی، اشعه‌های مضر کامپیوتر و گوشی موبایل را که سبب خشکی و آبریزش چشم می‌شوند را به خوبی دفع می‌کند. در نتیجه از چشمان شما در مقابل این اشعه‌های مضر محافظت خواهد شد.
استفاده از اشک مصنوعی
یکی از روش‌های رایج برای درمان آبریزش چشم استفاده از اشک مصنوعی یا قطره‌های چشمی روان کننده است. این قطره‌ها به عنوان مکمل اشک طبیعی، چشم‌ها را مرطوب نگه داشته و موجب کاهش سوزش و ناراحتی چشم می‌شوند. همچنین آن‌ها در بیرون راندن هرگونه محرکی که ممکن است سبب آبریزش شدید چشم شوند نیز نقش مهمی دارند. البته بدون دستور پزشک از اشک مصنوعی استفاده نکنید زیرا هر یک از این محصولات با غلظت‌های مختلفی ارائه می‌شوند که حتماً باید نوع مناسب آن را پزشک برایتان تجویز کند.
استفاده از برخی داروها
داروهای ضد احتقان یا آنتی هیستامین‌ها می‌توانند در درمان مشکلات سینوسی و آلرژی که منجر به آبریزش چشم می‌شوند، موثر باشند. چنانچه اختلال آب آمدن از چشم ناشی از عفونت باشد، ممکن است قطره چشمی آنتی بیوتیک نیز توسط پزشک تجویز شود.
عمل جراحی
در موارد شدیدتر آب آمدن از چشم، ممکن است به جراحی نیاز باشد. پزشک متخصص چشم از روش جراحی مجرای اشک برای باز کردن یا تغییر مسیر مجراهای اشکی استفاده می‌کند. این کار موجب تخلیه درست اشک شده و علائم و نشانه‌های اشک ریزی را کاهش می‌دهد.
تغییر شیوه زندگی
این امکان وجود دارد که با تغییر در شیوه زندگی، علائم اشک ریزش چشم کاهش پیدا کند. از جمله این موارد می‌توان به استفاده از عینک محافظ در برابر باد و قرار گرفتن در معرض نور آفتاب، پرهیز از مواد آلرژی‌زا و استراحت مناسب برای کاهش فشار چشم اشاره کرد.
درمان خانگی آبریزش چشم
می‌توان در برخی مواقع آبریزش چشم را بدون مراجعه به چشم پزشک تسکین داد. راهکارهای خانگی درمان این عارضه شامل موارد زیر هستند:
- ✔ اجازه دهید چشم‌های شما استراحت کنند و برای مدتی از تماشای تلویزیون، مطالعه یا نگاه کردن به کامپیوتر خودداری کنید.
- ✔ چشم‌ها را با استفاده از قطره‌هایی که به شکل بدون نسخه در دسترس هستند، بشویید.
- ✔ یک پارچه گرم و مرطوب را بر روی چشم‌ها قرار دهید و پلک‌ها را به آرامی ماساژ دهید تا مشکل انسداد مجرای اشک برطرف بشود.
- ✔ برای تسکین علائم آلرژی از یکسری داروهای بدون نسخه استفاده کنید.
- ✔ با کمک دستمال مرطوب مخصوص چشم، آلودگی‌ها را از اطراف چشم و پلک‌ها پاک کنید.
- ✔ برخی از چای‌ها مانند چای سبز و چای سیاه دارای خواص ضد التهابی هستند. ریختن مقداری از این چای‌ها در حالت سرد شده، برای درمان اشک ریزی بسیار مفید خواهد بود.
درمان آب آمدن از چشم در طب سنتی
طب سنتی برای درمان آب آمدن از چشم از یکسری داروهای گیاهی استفاده می‌کند. به عنوان مثال می‌توان به شستن چشم‌ها با محلول نمکی حاوی گیاهانی نظیر گل همیشه بهار و ابریایت یا استفاده از کیسه‌های چای بابونه به عنوان کمپرس گرم اشاره نمود.
اقدامات پیشگیرانه برای آبریزش چشم چیست؟
چشم‌های خود را با عینک محافظ بپوشانید: لازم است که در هنگام خروج از خانه از عینک آفتابی محافظ استفاده نمایید تا از چشم‌های خود در مقابل ذرات موجود در هوا محافظت کنید. توصیه می‌شود که از عینک‌های آفتابی تیره رنگ استفاده کنید تا در زیر نور آفتاب احساس راحتی داشته باشید. همچنین باید به طور مداوم عینک خود را تمیز کنید، چشمان خود را مکرراً بشویید و در هنگام کار با نمایشگرها نیز استراحت نمایید.
چشمان خود را مالش ندهید: مالیدن چشم ممکن است سبب ناراحتی بیشتر آن‌ها شود. اگر فکر می‌کنید که چیزی در داخل چشمان شما وجود دارد، هرگز نباید آن را مالش دهید. زیرا این کار ناراحتی را تشدید کرده و حتی ممکن است سبب آسیب دیدن چشم شود.
بهداشت دست را رعایت کنید: چشم‌های خود را فقط با دست‌های ضدعفونی شده و تمیز لمس کنید. در زمان مراقبت از کودک درگیر عفونت چشم نیز برای جلوگیری از آلوده شدن چشمان خود باید استانداردهای تعیین شده توسط پزشک را رعایت نمایید.
با احتیاط از لنزهای تماسی استفاده کنید: پیش از خواب و یا حتی پیش از یک چرت کوتاه حتما لنزهای تماسی خود را از روی چشم‌ها بردارید. همچنین باید در هنگام دوش گرفتن و شنا نیز از زدن لنزهای تماسی خودداری کنید. طبق گفته پزشکان، افرادی که درگیر خشکی چشم هستند، نباید از لنزهای تماسی استفاده کنند.
چه زمانی برای درمان اشک ریزش چشم به چشم پزشک مراجعه کنیم؟
چنانچه متوجه شدید که علت اشک ریزش چشم، هر یک از عوارض و بیماری‌های گفته شده باشدو این مسئله کمی ادامه‌دار و آزاردهنده باشد، باید سریعا به پزشک متخصص مراجعه کنید. همچنین اگر دلیل خاصی برای اشک آمدن از چشم‌های شما وجود ندارد و این عارضه بیشتر از یک هفته ادامه داشت، لازم است که با پزشک مشورت کنید.در ضمن اگر نشانه‌های این مشکل ادامه پیدا کردند و بدتر شدند، باز هم صحبت با متخصص چشم ضروری است. بنابراین از همان ابتدا به پزشک متخصص مراجعه کنید تا درمان شوید. در هر شرایطی، کنترل این عارضه چشمی آسان است.
اشک اضافی علاوه بر اختلال در زندگی روزمره، بر کیفیت بینایی نیز اثر می‌گذارد. در صورتی که ساکن اهواز یا ماهشهر هستید، برای درمان این مشکل به کلینیک دکتر وحید بیگی به عنوان بهترین کلینیک چشم پزشکی ماهشهر مراجعه کنید و با ایشان در خصوص اشک ریزش چشم‌های خود مشورت نمایید.
سوالات متداول
این اتفاق کاملا طبیعی است. اگر اشک ریزش چشم بی‌دلیل مقطعی باشد، اصلا جای نگرانی نیست. اما اگر به طور مداوم باشد، احتمال رخ دادن مشکلات جدی‌تری وجود دارد که باید توسط پزشک متخصص چشم بررسی شوند. البته تعدادی عوامل تحریک کننده نیز وجود دارد که عموما سبب بروز این اتفاق می‌شوند. عواملی مثل: تحریک شدن چشم ناشی از قرار گرفتن در معرض باد سرد، دود، پوست کندن پیاز و بخارات شیمیایی.
هوای سرد سبب خشکی و کم آبی چشم‌ها می‌شود. به دنبال آن، غدد اشکی بیش از حد معمول کار می‌کنند تا رطوبت چشم حفظ شود. این موضوع سبب اشک آمدن از چشم می‌شود.
علت اصلی این اتفاق ممکن است انسداد مجاری اشک باشد. چنانچه مسیرهای انتقال اشک مسدود شوند، چشم قادر نیست که اشک‌های تولید شده را به راحتی تخلیه کند. در نتیجه مشکل اشک ریزش چشم رخ خواهد داد.
بله. گاهی اوقات ممکن است اشک آمدن از چشم به دلیل یک بیماری زمینه‌ای مثل اختلالات خود ایمنی، مشکلات تیروئید یا اختلالات عصبی باشد.
کلام نهایی
در این مقاله به بررسی آبریزش چشم پرداختیم. همچنین با علائم، علت‌ها، روش‌های تشخیص و پیشگیری و همچنین درمان این عارضه نیز آشنا شدیم. اگر درگیر این مشکل هستید، باید به فکر درمان آن باشید. برای این منظور، توصیه می‌شود که به کلینیک چشم پزشکی دکتر وحید بیگی در ماهشهر مراجعه کنید. ایشان می‌تواند بهترین روش‌های درمان اشک ریزش چشم را به شما پیشنهاد دهد.
