آمبولی چشم یکی از اختلالات نادر و جدی در سیستم بینایی است که در اثر انسداد عروق خونی چشم توسط لخته‌های خونی یا مواد معلق ایجاد می‌شود. این اختلال می‌تواند به طور ناگهانی باعث کاهش بینایی یا حتی نابینایی کامل شود و در برخی موارد با آسیب غیر قابل جبران به شبکیه همراه است.
اهمیت شناخت علائم، عوامل ایجاد کننده، روش‌های تشخیص و درمان آمبولی چشمی نقش موثری در پیشگیری از عوارض طولانی مدت این بیماری دارد.
آمبولی چشم چیست؟
آمبولی چشمی یکی از اختلالات نادر و جدی در بینایی است که به دلیل بسته شدن رگ‌های خونی چشم توسط لخته خون یا سایر ذرات معلق رخ می‌دهد. این انسداد جریان خون مانع رسیدن اکسیژن و مواد مغذی به بافت‌های چشمی شده و به دنبال آن، عملکرد بخش‌هایی مانند شبکیه مختل می‌شود.
شبکیه به عنوان یکی از حساس‌ترین اجزای چشم نسبت به کمبود اکسیژن است و آسیب به آن ممکن است پیامدهای جبران ناپذیری مانند از بین رفتن دید داشته باشد. بسته به شدت و محل انسداد، این بیماری می‌تواند پیامدهایی از تاری دید گرفته تا نابینایی کامل را در پی داشته باشد. در موارد حاد ممکن است چشم به طور کامل غیر قابل استفاده شود و نیاز به برداشتن آن (اِنوکلئاسیون) به وجود آید. در این شرایط از چشم مصنوعی برای حفظ ظاهر طبیعی فرد کمک گرفته می‌شود.
برای دریافت مشاوره رایگان فرم زیر را پر کنید.
علائم ابتلا به آمبولی چشم
علائم بیماری آمبولی چشم با توجه به شدت و محل انسداد متفاوت است. در ادامه به رایج‌ترین علائم این بیماری می‌پردازیم:
- کاهش ناگهانی بینایی: گاهی ممکن است فرد به طور ناگهانی دید خود را به صورت جزئی یا کامل از دست بدهد.
- دیدن اجسام شناور یا خطوط ناپایدار: حضور لخته در زجاجیه چشم سبب مشاهده اشیای معلق یا موج دار در میدان دید می‌شود.
- نورهای چشمک زن: تحریک شبکیه بر اثر وجود لخته خون سبب مشاهده نورهای متحرک یا چشمک زن خواهد شد.
- احساس درد و قرمزی در چشم: التهاب ناشی از اختلال گردش خون می‌تواند موجب ناراحتی و قرمزی چشم شود.
دلایل آمبولی چشم
علل بروز آمبولی چشمی می‌تواند ناشی از عوامل متعددی باشد. از جمله این عوامل می‌توان به بیماری‌های قلبی و عروقی مثل فیبریلاسیون دهلیزی و تصلب شرایین اشاره کرد. اگر فردی علائم آمبولی چشم را در خود مشاهده کند، ضروری است که سریعاً به چشم پزشک مراجعه نماید تا از وقوع عوارض جدی مثل کاهش یا از دست دادن بینایی پیشگیری شود. برای درمان این وضعیت بایستی عامل یا عوامل زمینه ای را به سرعت شناسایی و برطرف کرد تا جریان خون طبیعی به چشم باز گردد.
تشخیص آمبولی چشمی
برای تأیید ابتلا به آمبولی چشمی، معاینه دقیق توسط چشم پزشک همراه با بررسی سابقه پزشکی انجام می‌شود. در کنار این بررسی‌ها ممکن است انجام چندین آزمایش تخصصی نیز تجویز شود:
- فلوئورسین آنژیوگرافی: برای مشاهده نحوه جریان خون در رگ‌های شبکیه کاربرد دارد.
- سونوگرافی چشم (اولتراسوند): به منظور بررسی ساختار داخلی کره چشم استفاده می‌شود.
- تصویربرداری (MRI یا CT اسکن): این تست‌ها کمک می‌کنند تا منبع ایجاد لخته در رگ‌های بزرگتر شناسایی شود.
جراحی و درمان انواع بیماری‌های چشم، رفع عیوب انکساری و انجام جراحی زیبایی پلک توسط دکتر وحید بیگی با نمونه کارهای متعدد
راه های درمان آمبولی چشم
برای مقابله با آمبولی چشم، گزینه‌های درمانی متعددی وجود دارد؛ اما نکته مهم این است که باید علت‌های زمینه ساز این بیماری را در سریع‌ترین زمان ممکن شناسایی و رفع کرد. در ادامه به برخی از رایج‌ترین راهکارهای درمانی برای برطرف کردن این عارضه اشاره می‌کنیم:
- شناسایی و درمان علل اصلی: اگر منشا آمبولی چشم، بیماری‌های قلبی یا مشکلات عروقی باشد، درمان این اختلالات می‌تواند در کاهش یا رفع آمبولی نقش داشته باشد. البته ممکن است از دارو، اصلاح سبک زندگی یا سایر روش‌های درمانی نیز بهره گرفته شود.
- تقویت جریان خون: پزشک ممکن است برای افزایش گردش خون در ناحیه آسیب دیده، داروهای ضد انعقاد یا رقیق کننده خون را تجویز کند. این داروها مانع از تشکیل لخته‌های جدید و بدتر شدن وضعیت می‌شوند.
- اکسیژن رسانی به بافت ها: یکی دیگر از شیوه‌های کمک به درمان آمبولی چشمی، استفاده از اکسیژن تراپی است. این روش با هدف تأمین اکسیژن بیشتر برای نواحی آسیب دیده از آمبولی انجام می‌شود تا روند بهبودی تسریع شود.
- کاهش علائم بیماری: بسته به میزان آسیب و علائم ایجاد شده، گاهی اوقات لازم است داروهای مکملی مانند ضد التهاب‌ها مصرف شوند تا شرایط بیمار به طرز بهتری مدیریت شود.
- توانبخشی و مراقبت های تخصصی: در یک سری مواقع لازم است اقدامات مراقبتی ویژه‌ای برای بیمار در نظر گرفته شود تا وضعیت بینایی وی تثبیت شده یا بهبود یابد. این مراقبت‌ها ممکن است بخشی از فرآیند درمان یا مرحله بعد از آن باشند.
باید در نظر داشت که این روش‌ها با توجه به شرایط بیمار ممکن است به صورت ترکیبی یا مستقل استفاده شوند.
چرا کلینیک چشم دکتر وحید بیگی در ماهشهر؟!
پیشرفته‌ترین تجهیزات جراحی
بیش از 2500 جراحی چشم موفق
رضایت‌مندی بیماران
جدیدترین متدهای درمان
پیشگیری از آمبولی چشم
همیشه گفته می‌شود که پیشگیری بهتر از درمان است. بنابراین توصیه می‌شود از همان دوران کودکی، معاینات منظم چشم پزشکی را جدی بگیرید و فرزندتان را به مراکز معتبر ببرید. آمبولی چشم معمولاً زمانی رخ می‌دهد که ارتباط بین چشم و مغز دچار اختلال شود. این اختلال اگرچه ممکن است با چشم غیر مسلح قابل تشخیص نباشد؛ اما در عملکرد بینایی اختلال ایجاد کرده و در صورت عدم درمان می‌تواند به مرور زمان باعث تنبلی چشم شود. اگر تنبلی چشم به موقع شناسایی نشود، ممکن است به کاهش شدید بینایی یا حتی نابینایی و کوری چشم منجر شود.
در چنین شرایطی فرد با وجود استفاده از عینک نیز دید واضحی نخواهد داشت و از تاری دید رنج خواهد برد. اگر در خوزستان زندگی می‌کنید، برای درمان تنبلی چشم در اهواز و ماهشهر به کلینیک دکتر بیگی مراجعه کنید.
عوارض آمبولی چشم
نادیده گرفتن این مشکل می‌تواند منجر به نابینایی دائمی و ناتوانی در انجام بسیاری از کارهای روزمره شود. کاهش بینایی تأثیر مستقیمی بر کم شدن اعتماد به نفس، کیفیت زندگی و استقلال فرد دارد. بنابراین تشخیص به موقع و آغاز سریع روند درمان از اهمیت بالایی برخوردار است.
کلام آخر
در این محتوا به بررسی آمبولی چشمی پرداختیم. دانستیم که این بیماری اگر چه یک عارضه نادر است؛ اما در صورت تشخیص دیر هنگام می‌تواند عواقب جبران ناپذیری برای بینایی فرد به همراه داشته باشد. آشنایی با علائم اولیه، علل ایجاد کننده و راهکارهای درمانی، نقش مهمی در جلوگیری از پیشرفت بیماری ایفا می‌کند. همچنین اهمیت انجام معاینات منظم چشمی به ویژه در کودکان نباید نادیده گرفته شود. با اقدامات پیشگیرانه و درمان‌های به موقع می‌توان بسیاری از آسیب‌های ناشی از این بیماری را کنترل یا حتی به طور کامل از آن‌ها جلوگیری کرد. حفظ سلامت چشم مستلزم آگاهی و پیگیری مداوم است.
