علت و درمان برف کوری یا فوتوکراتیت

برف کوری چیست؟

برف ‌کوری که به آن فتوكراتيت نیز گفته می‌شود، نوعی آسیب موقت به بینایی است که در نتیجه‌ تابش شدید اشعه فرابنفش به چشم اتفاق می‌افتد. قرنیه که یک لایه شفاف و خمیده در قسمت جلویی چشم است، توسط پوششی به نام اپیتلیوم محافظت می‌شود.

این لایه به دلیل دارا بودن تعداد زیادی پایانه عصبی، به شدت نسبت به تحریکات و آسیب‌ها حساس است. قرار گرفتن طولانی ‌مدت در معرض اشعه فرابنفش می‌تواند به التهاب و تحریک این بخش منجر شود و در نهایت باعث بروز برف کوری یا همان آفتاب سوختگي چشم در زمستان شود. 

این مشکل بیشتر در شرایطی رخ می‌دهد که نور فرابنفش از سطح برف یا یخ بازتاب پیدا کند. بنابراین افرادی که در ارتفاعات برفی یا مناطق سرد و خشک هستند، بیشتر در معرض این عارضه قرار می‌گیرند. زیرا میزان انعکاس اشعه در چنین محیط‌هایی افزایش می‌یابد.

در این وضعیت، قرنیه مانند پوست بدن در اثر نور شدید دچار سوختگی شده و ممکن است زخم‌های ریز و التهابات دردناکی در سطح آن ایجاد گردد. البته تنها برف عامل این مشکل نیست؛ بلکه منابع مصنوعی نور شدید مانند اشعه‌های ناشی از جوشکاری، دستگاه‌های برنزه ‌کننده و برخی تجهیزات صنعتی نیز می‌توانند چنین آسیبی را به چشم وارد کنند.

علائم برف ‌کوری

در صورت ابتلا به فتوکراتیت، ممکن است با علائم مختلفی مواجه شوید. علائمی از قبیل:

مدت زمان ماندگاری این نشانه‌ها معمولاً بین ۶ تا ۲۴ ساعت است؛ اما اغلب ظرف ۴۸ ساعت بهبود پیدا می‌کنند. البته هر چه مدت زمان قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش بیشتر باشد، علائم شدیدتر خواهند شد.

دلایل برف ‌کوری

اشعه فرابنفش می‌تواند برای چشم‌ها مضر باشد و تاثیرات منفی بر بینایی داشته باشد. اشعه‌های UV-A و UV-B که از خورشید منتشر می‌شوند، می‌توانند باعث آسیب‌های موقت یا دائمی به چشم شوند. خوشبختانه لایه اوزون اشعه UV-C را جذب کرده و مانع از رسیدن آن به سطح زمین می‌شود.

بنابراین این نوع اشعه خطری برای چشم‌ها ایجاد نمی‌کند؛ اما نور خورشید تنها منبع اشعه فرابنفش نیست. عوامل دیگری نیز می‌توانند منجر به برف ‌کوری شوند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• بازتاب نور از سطوحی مانند برف، یخ، آب، شن و حتی بتن 
• دستگاه‌های برنزه ‌کننده و لامپ‌های مخصوص آن‌ها 
• پرتوهای لیزری 
• نور حاصل از لامپ‌های بخار جیوه و هالوژن 
• جرقه‌های ناشی از رعد و برق 
• تجهیزات جوشکاری و لامپ‌های پر قدرت عکاسی 
• نورهای فرابنفش که در ضدعفونی کردن یا برخی درمان‌های پزشکی به کار می‌روند.

همچنین نگاه مستقیم به خورشید، به ‌ویژه در زمان خورشید گرفتگی، می‌تواند به شبکیه آسیب جدی برساند و منجر به سوختگی دائمی در این بخش از چشم شود.

انواع آفتاب سوختگي چشم در زمستان

برف ‌کوری ممکن است به دو صورت حاد یا مزمن بروز کند که در ادامه آن‌ها را بیان می‌کنیم:

• فتو کراتیت حاد یک مشکل موقتی است که پس از قرار گرفتن کوتاه ‌مدت در معرض مقادیر بالای اشعه UV ایجاد می‌شود.
• فتو کراتیت مزمن در اثر قرار گرفتن طولانی‌ مدت در معرض سطوح کم‌ نور اشعه فرابنفش اتفاق می‌افتد. این نوع کمتر رایج است و نسبت به فتو کراتیت حاد شیوع کمتری دارد.

عوامل خطر برف کوری

اگر شرایط زیر شامل حال شما می‌شود، بهتر است به سلامت چشمان خود توجه بیشتری داشته باشید:

• مدت ‌زمان زیادی را در فضای باز و زیر نور مستقیم خورشید سپری می‌کنید یا فعالیت‌هایی مانند کوهنوردی، پیاده‌ روی، شنا و اسکی انجام می‌دهید.
• از منابعی مانند لامپ‌های آفتابی، تخت‌های برنزه ‌کننده یا تجهیزاتی که اشعه فرابنفش منتشر می‌کنند، استفاده می‌کنید یا در محیط‌هایی با تابش UV حضور دارید.
• در مناطق مرتفع زندگی می‌کنید که میزان اشعه فرابنفش در آن بیشتر است یا در کمربند آفتابی آمریکا یعنی نواحی جنوبی کشور، پایین‌تر از عرض جغرافیایی ۳۶ درجه ساکن هستید.

تشخیص برف کوری

متخصص چشم پزشک چشمان شما را معاینه کرده و درباره شرایط کاری و فعالیت‌های اخیرتان سوال می‌پرسد. ایشان میزان آسیب چشمی را ارزیابی کرده و شدت آن را تعیین می‌کند.برای تشخیص فتوکراتیت، پزشک از قطره‌های حاوی فلورسئین استفاده کرده و معاینه‌ای با لامپ شکاف انجام می‌دهد. فلورسئین یک ماده رنگی است که به شناسایی ناهنجاری‌های سطح قرنیه کمک می‌کند.

راه های درمان برف ‌کوری

مشکلات چشمی و به‌ ویژه آن‌هایی که ناشی از نور شدید هستند، معمولاً موقتی‌اند؛ اما می‌توانند دردناک و آزار دهنده باشند. برای درمان و جلوگیری از تشدید علائم فتوکراتیت، رعایت برخی نکات ضروری است که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

اگر علائم آفتاب ‌سوختگی چشم در زمستان بعد از گذشت چند روز بهتر نشد، بلکه شدت یافت؛ مراجعه به پزشک ضروری است تا از بروز یکسری مشکلات جدی‌تر برای چشم جلوگیری به عمل آید.

درمان خانگی برف ‌کوری

چند روش خانگی می‌توانند به کاهش علائم آفتاب سوختگي چشم در زمستان کمک کنند که در ادامه به بیان آن‌ها می‌پردازیم:

• لنزهای تماسی را فوراً خارج کنید تا روند بهبود چشم‌ها تسریع شود. 
• از مالیدن چشم‌ها خودداری کنید. زیرا این کار نه ‌تنها کمکی نمی‌کند، بلکه ممکن است تحریک آن‌ها را افزایش دهد. 
• کمپرس خنک روی چشمان بسته قرار داده و مدتی استراحت کنید. 
• مصرف داروهای مسکن بدون نسخه می‌تواند به کاهش سردرد کمک کند. 
• استفاده از عینک آفتابی شدت نور را کاهش داده و از چشم‌ها محافظت می‌کند. 
• اشک مصنوعی برای مرطوب کردن سطح چشم و جلوگیری از خشکی چشم مفید است. 
• بهتر است تا بهبودی کامل از آرایش و مژه مصنوعی استفاده نکنید. زیرا ممکن است تحریک چشمی را تشدید کنند. 
• در صورت استفاده از اکستنشن مژه، مشورت با پزشک در مورد نگه‌ داشتن یا برداشتن آن ضروری است. 
• چشم‌ها را از تماس با آب نمک یا کلردار دور نگه داشته و هنگام شنا از عینک محافظ استفاده نمایید. 
• استراحت با چشمان بسته به همراه یک دستمال سرد بر روی چشم‌ها می‌تواند به تسکین علائم آفتاب ‌سوختگی چشم در زمستان کمک کند. 
• مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن ممکن است مؤثر باشد.

این مشکل معمولاً طی چند ساعت تا چند روز برطرف می‌شود. در صورت نیاز به درمان دارویی، پزشک ممکن است یکسری قطره‌های چشمی ویژه برای پیشگیری از عفونت تجویز کند.

زمان مراجعه به پزشک برای درمان برف ‌کوری

در صورت تجربه درد چشم یا کاهش بینایی پس از قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش، لازم است با یک متخصص چشم مشورت کنید. اطلاع‌ رسانی به پزشک درباره حضور در محیط‌هایی با نور فرابنفش مانند نور خورشید یا تجهیزات جوشکاری اهمیت دارد.

چشم‌ پزشک می‌تواند تشخیص دهد که آیا این علائم ناشی از آفتاب‌‌ سوختگی چشم هستند یا علت دیگری دارند. همچنین ایشان روش‌های مراقبتی خانگی را برای تسکین علائم پیشنهاد داده و در صورت نیاز به درمان پزشکی، راهنمایی‌های لازم را به شما ارائه خواهد داد.

خطرات آفتاب سوختگي چشم در زمستان

متاسفانه برخی از افراد نسبت به بیماری فتوکراتیت یا نور زدگی توجه کافی ندارند و از درمان آن صرف نظر می‌کنند. در حالی که علائم این بیماری ممکن است در ابتدا چندان شدید به نظر نرسد، عدم درمان آن می‌تواند در درازمدت خطرات جدی برای چشم‌ها ایجاد کند. عدم درمان برف کوری سبب بروز مشکلات احتمالی زیر می‌شود:

• از دست رفتن دائمی بینایی ( کوری چشم )
• آسیب شدید به قرنیه 
• ورم ملتحمه چشم
• ایجاد دوبینی و تاری در دید 
• سردردهای شدید و میگرن 

پیشگیری از آفتاب ‌سوختگی چشم در زمستان

برای جلوگیری از بروز فتوکراتیت می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• از محافظ چشم مناسب مانند عینک آفتابی یا عینک برفی استفاده کنید. بهترین گزینه‌ها عینک‌هایی هستند که 99 تا 100 درصد اشعه‌های فرابنفش را جذب می‌کنند. عینک‌هایی با پنل‌های کناری می‌توانند تابش‌های مضر UV را بهتر جذب کنند. توجه داشته باشید که تابش خیره‌ کننده برف، شن یا آب می‌تواند حتی در روزهای ابری هم به چشم آسیب بزند.

تغذیه برای جلوگیری از برف ‌کوری

برای حفاظت از چشم‌ها و جلوگیری از مشکلاتی مانند برف ‌کوری، مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها از جمله بادام، ماهی، اسفناج و پرتقال می‌تواند کمک‌ کننده باشد.این مواد از چشم‌ها در مقابل آسیب‌های ناشی از نور خورشید و سایر عوامل محیطی مراقبت می‌کنند.

با رعایت روش‌های پیشگیرانه و مراقبت صحیح از چشم‌ها، می‌توان از بروز آفتاب سوختگي چشم در زمستان جلوگیری کرده و سلامت دید خود را حفظ کرد. در صورتی که علائم این مشکل ادامه یابد یا بدتر شود، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

سوالات متداول درباره برف کوری چشم

کلام آخر

 در این محتوا به بررسی برف ‌کوری پرداختیم. دانستیم که این بیماری چشمی ممکن است دردناک باشد؛ اما معمولاً موقتی است. برای جلوگیری از آفتاب‌ سوختگی چشم در زمستان، استفاده از عینک آفتابی یا سایر محافظ‌های چشمی که در برابر اشعه‌های UV مقاوم هستند، ضروری است.

این کار را همیشه هنگام بیرون رفتن از منزل، حتی در روزهای ابری یا زمانی که در معرض منابع نوری خاص در محل کارتان قرار دارید، انجام دهید. همچنین برای حفظ سلامت چشم‌ها، مراجعه به متخصص چشم حداقل یک ‌بار در سال می‌تواند از بروز مشکلات و تشخیص زود هنگام آنها کمک کند.