دیستروفی فوکس قرنیه و روش های درمان آن

 دیستروفی فوکس قرنیه چیست؟

دیستروفی فوکس یک اختلال چشمی است که به‌ دلیل تجمع مایعات در قرنیه ایجاد می‌شود و باعث تورم و ضخیم شدن آن می‌گردد. این وضعیت معمولاً هر دو چشم را درگیر کرده و به تدریج دید فرد را دچار مشکل می‌کند. این عارضه می‌تواند موجب تاری دید ، حساسیت نسبت به نور و احساس ناخوشایند در چشم شود.

دیستروفی فوکس اغلب در دهه‌های ۳۰ یا ۴۰ زندگی ظاهر می‌شود. اما علائم آن در برخی افراد تا ۵۰ یا ۶۰ سالگی مشخص نمی‌شود. برخی روش‌های درمانی و مراقبتی دیستروفی فوکس می‌تواند علائم این بیماری را کاهش دهد. اما چنانچه بیماری پیشرفت کند، ممکن است یک سری مشکلات جدی در بینایی فرد رخ دهد.

علائم بیماری دیستروفی فوکس قرنیه

بیماری دیستروفی فوکس قرنیه در دو مرحله پیشرفت می‌کند: 

در مرحله اولیه ممکن است فرد هنگام بیدار شدن از خواب با تاری دید مواجه شود که ناشی از تجمع مایعات در قرنیه است. همچنین احتمال دارد دید چشم در محیط‌های کم‌ نور نیز دچار اختلال شود. در مرحله پیشرفته نیز شدت علائم افزایش می‌یابد. زیرا تورم قرنیه در طول روز باقی مانده و بهبود نمی‌یابد. با پیشرفت بیماری دیستروفی فوکس، نشانه‌های زیر ممکن است ظاهر شوند:

این بیماری همچنین قادر است یکسری تغییرات در ساختار قرنیه ایجاد کند که از جمله آن‌ها می‌توان به کدر شدن سطح قرنیه و ایجاد تاول‌هایی اشاره کرد که گاهی موجب درد و ناراحتی در قرنیه می‌شوند.

بیشتر بخوانید: قوز قرنیه چشم چیست

انواع دیستروفی فوکس قرنیه

دیستروفی‌های قرنیه را براساس لایه‌ای که دچار آسیب می‌شود، می‌توان به چند دسته تقسیم کرد:

• دیستروفی‌های اپیتلیال: لایه‌ سطحی قرنیه را درگیر می‌کنند.

• دیستروفی‌های استرومایی: به ضخیم‌ترین بخش قرنیه یعنی استروما آسیب می‌زنند.

• دیستروفی‌های اندوتلیال: داخلی‌ترین لایه‌ی قرنیه از جمله دیستروفی فوکس را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

علت بیماری دیستروفی فوکس قرنیه

در قرنیه سلول‌های خاصی به نام سلول‌های بافت اندوتلیوم مسئول تنظیم میزان مایع داخل آن هستند و از بروز تورم جلوگیری می‌کنند. در بیماری دیستروفی فوکس قرنیه، این سلول‌ها به مرور زمان آسیب می‌بینند یا عملکردشان مختل می‌شود. نتیجه این فرآیند، انباشته شدن مایع در داخل قرنیه است که به ضخیم شدن و تاری دید می‌انجامد.

این بیماری اغلب به صورت ارثی به نسل‌های بعدی منتقل می‌شود و پایه‌های ژنتیکی آن پیچیدگی‌هایی دارند. حتی افرادی که مستقیماً به این بیماری مبتلا نمی‌شوند نیز ممکن است به طور پنهانی آن را به ارث ببرند و در اعضای خانواده درجات مختلفی از آن مشاهده شود.  

عوامل خطر دیستروفی فوکس

برخی عوامل می‌توانند احتمال ابتلا به بیماری دیستروفی فوکس قرنیه را افزایش دهند‌ که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

1. جنسیت: این بیماری در بین خانم‌ها بیشتر دیده می‌شود. 

1. سابقه خانوادگی: آن دسته از افرادی که اعضای خانواده‌شان به دیستروفی قرنیه مبتلا بوده‌اند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این عارضه قرار دارند. 

1. افزایش سن: بروز این بیماری در جوانی نادر است. اما معمولاً از دهه‌ ۳۰ یا ۴۰ زندگی شروع شده و علائم آن بعد از ۵۰ یا ۶۰ سالگی نمایان می‌شود.

روش های تشخیص دیستروفی قرنیه

معمولا پزشک به منظور شناسایی دیستروفی فوکس قرنیه از یکسری روش‌های تشخیصی کمک می‌گیرد که در ادامه به بیان آن‌ها می‌پردازیم:

1. معاینه چشم و تعیین مرحله بیماری : چشم پزشک با استفاده از میکروسکوپ نوری، سطح داخلی قرنیه را معاینه می‌کند تا هرگونه برجستگی غیرعادی را شناسایی کرده و دیستروفی قرنیه را تشخیص دهد. پس از این بررسی، میزان تورم قرنیه سنجیده شده و وضعیت بیماری مرحله‌ بندی می‌شود.

• تست فشار قرنیه : ‌پزشک متخصص چشم با استفاده از قطره بی‌ حسی، چشم بیمار را آماده کرده و سپس با کمک دستگاه مخصوص، میزان فشار داخل چشم را می‌سنجد.

• اندازه گیری ضخامت قرنیه : گاهی اوقات چشم ‌پزشک با کمک آزمایش پاکیمتری، میزان ضخامت قرنیه را ارزیابی می‌کند.

• توموگرافی قرنیه : متخصص چشم در برخی مواقع از توموگرافی قرنیه برای تشخیص نشانه‌های اولیه تورم در قرنیه بهره می‌برد.
• شمارش سلول های قرنیه : چشم‌ پزشک با استفاده از ابزار دستی، تعداد و اندازه سلول‌های پشت قرنیه را ثبت می‌کند.

راه های درمان دیستروفی فوکس

برخی روش‌های غیر جراحی و مراقبتی می‌توانند به کاهش علائم دیستروفی قرنیه کمک کنند. اما در موارد حاد ممکن است پزشک انجام جراحی را ضروری بداند. به طور کلی راهکارهای درمانی این عارضه شامل موارد زیر می‌شوند:

• دارو درمانی : برخی قطره‌های چشمی مانند کلرید سدیم می‌توانند با خارج کردن آب اضافی از قرنیه، موجب شفاف‌تر شدن دید فرد بشوند.

• استفاده از لنز تماسی نرم : این لنزها به عنوان یک لایه محافظ عمل کرده و درد را در ناحیه قرنیه کاهش می‌دهند.

• جراحی قرنیه : افرادی که جراحی برای بیماری دیستروفی فوکس پیشرفته انجام می‌دهند، ممکن است بهبود قابل توجهی در بینایی خود مشاهده کنند. در برخی شرایط خاص مانند داشتن جراحی‌های قبلی یا ابتلا به دیگر مشکلات چشمی، جراحی پیوند قرنیه می‌تواند توصیه شود. پزشک ممکن است در این موارد، پیوند قرنیه با ضخامت جزئی را پیشنهاد دهد. اما پیوند قرنیه به صورت کامل که به آن کراتوپلاستی نافذ گفته می‌شود، فقط در موارد خاص و نادر انجام خواهد شد.
• پیوند لایه درونی قرنیه : در برخی شرایط به جای انجام جراحی پیوند قرنیه به صورت کامل، می‌توان از پیوند لایه‌ عمقی اندوتلیال استفاده کرد. در این روش، تنها سلول‌های اندوتلیوم جایگزین می‌شوند و لایه‌های سطحی‌تر قرنیه تغییر نمی‌کنند. این نوع جراحی برای درمان دیستروفی فوکس قرنیه معمولاً موفقیت بالاتری دارد و خطرات کمتری در مقایسه با پیوند تمام ضخامت قرنیه به همراه خواهد داشت.

درمان خانگی دیستروفی قرنیه

توصیه می‌شود که برای کاهش ناراحتی و فشار چشم، در کنار رعایت دستورالعمل‌های پزشک از برخی روش‌های درمانی ساده در خانه نیز بهره ببرید. این راهکارها عبارتند از:

زمان مراجعه به پزشک برای درمان دیستروفی قرنیه

در صورتی که بینایی شما به تدریج کاهش یافته است، مراجعه به پزشک متخصص چشم اهمیت دارد. همچنین اگر به طور ناگهانی دچار افت شدید بینایی یا از دست دادن آن شدید، ضروری است که سریعاً به یک متخصص چشم مراجعه کنید تا دلایل احتمالی مورد بررسی قرار گیرد. اگر ساکن اهواز یا ماهشهر هستید، برای درمان این بیماری می‌توانید به دکتر وحید بیگی، متخصص چشم در اهواز و ماهشهر مراجعه نمایید.

کلام آخر

در این محتوا به بررسی دیستروفی فوکس قرنیه پرداختیم. دانستیم که این عارضه به عنوان یکی از بیماری‌های چشمی شناخته می‌شود و قادر است بینایی فرد را کاهش دهد. چنانچه علائم و نشانه‌های دیستروفی فوکس در شما مشاهده می‌شود، بایستی در اسرع وقت به یک پزشک متخصص چشم مراجعه نمایید.