سلولیت چشمی (سلولیت دور چشم)

سلولیت چشمی چیست؟

سلولیت چشمی یک عفونت باکتریایی است که ناحیه اطراف چشم را درگیر کرده و می‌تواند به بافت‌های اطراف از قبیل پوست، عضلات و چربی آسیب برساند. این عارضه معمولاً به دنبال عفونت‌های سینوسی و یا صدماتی که به چشم وارد می‌شوند، ایجاد می‌گردد. اگر این بیماری به ‌موقع درمان نشود، ممکن است به دیگر قسمت‌های بدن سرایت کند.

یکی از پیامدهای خطرناک سلولیت چشمی کاهش دید و در برخی موارد، نابینایی دائمی و کوری چشم است. سلولیت چشم باعث التهاب، تورم و قرمزی در اطراف چشم شده و در موارد حاد می‌تواند به ساختارهای حیاتی چشم صدمه بزند. اگر علائمی مثل تورم چشم شدید، تب بالا یا مشکلات بینایی را تجربه کردید، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.

شدت سلولیت دور چشم

اگر دچار سلولیت دور چشم شده‌اید، نگران نباشید. زیرا این بیماری خطر جانی ندارد و با مصرف داروهای مناسب قابل درمان است؛ اما اگر درمان را به‌ موقع و طبق دستور چشم پزشک انجام ندهید، عفونت چشم می‌تواند شدت پیدا کرده و به بافت‌های عمیق‌تر مانند عضلات و چربی‌های اطراف چشم سرایت کند. در چنین شرایطی، احتمال از دست دادن دائمی بینایی و حتی بروز عفونت خونی (سپسیس) افزایش می‌یابد و عفونت درمان‌ نشده ممکن است به بخش‌های داخلی جمجمه نظیر مغز آسیب برساند.

در برخی موارد، این وضعیت می‌تواند منجر به ایجاد مننژیت (التهاب پرده‌های محافظ مغز و نخاع) بشود. سلولیت دور چشم که بر اثر ویروس‌ یا باکتری‌ها ایجاد می‌شود، قادر است مشکلاتی مانند کاهش حافظه، اختلال در گفتار، ضعف شنوایی و در موارد شدید حتی مرگ را به همراه داشته باشد. برای درمان سلولیت دور چشم، شناخت علائم این بیماری اهمیت زیادی دارد. این عارضه معمولاً با قرمزی چشم ، تورم و تغییر رنگ پلک‌ها و پوست اطراف چشم شروع می‌شود و حتی گاهی سفیدی چشم نیز در اثر سلولیت پره سپتال درگیر می‌شود.

علائم و نشانه های سلولیت دور چشم

اگر متوجه تغییرات غیر عادی در اطراف چشم شدید، باید بدون تأخیر به بهترین دکتر و متخصص پزشک اهواز مراجعه نمایید. برخی از نشانه‌های سلولیت دور چشم که نیاز به بررسی فوری دارند شامل موارد زیر می‌شوند: 

علل سلولیت دور چشم

سلولیت دور چشم به دلیل عفونت‌های باکتریایی به وجود می‌آید. انواع مختلفی از باکتری‌ها می‌توانند موجب بروز این مشکل بشوند. برخی از رایج‌ترین راه‌هایی که باکتری‌ها از طریق آن‌ها وارد پوست می‌شوند، عبارتند از:

• ایجاد خراش یا بریدگی
• نیش حشرات
• انتشار عفونت‌های سینوسی به ناحیه چشم
• وارد شدن ضربه یا آسیب به اطراف چشم

سلولیت چشم در کودکان

سلولیت چشمی در کودکان معمولاً با تورم و قرمزی در یک ناحیه کوچک از پوست آغاز می‌شود و عامل اصلی آن، باکتری‌ها هستند که باعث ایجاد عفونت در لایه‌های زیرین پوست می‌شوند. انواع مختلفی از باکتری‌ها می‌توانند موجب ایجاد این عارضه شوند؛ اما استافیلوکوک از همه رایج‌تر و خطرناک‌تر است.

این باکتری به طور طبیعی در نواحی مانند پوست، بینی و گلو وجود دارد و معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند؛ اما زمانیکه پوست دچار بریدگی، خراش یا آسیب بشود، این باکتری‌ها وارد بدن شده و باعث بروز عفونت چشم می‌شوند. سلولیت چشمی در کودکان به دو نوع تقسیم می‌شود.

اگر عفونت مربوط به پلک‌ها و بافت‌های جلویی چشم باشد، به آن سلولیت پره سپتال و یا سلولیت دور چشم می‌گویند؛ اما اگر عفونت به بافت‌های پشت کره چشم و اطراف آن سرایت کند، به آن سلولیت اوربیتال گفته می‌شود. در حالی که دیگر انواع سلولیت معمولاً جدی نیستند، سلولیت چشمی یک وضعیت بحرانی به شمار می‌آید و نیاز به درمان سریع دارد.

انواع سلولیت چشم

سلولیت چشمی به دو نوع اصلی سلولیت پره سپتال و سلولیت اوربیتال تقسیم می‌شود. هر کدام از این دو نوع با علائم و شدت‌های مختلف، نواحی متفاوتی از چشم را تحت تأثیر قرار می‌دهند که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم:

سلولیت پره سپتال

این نوع سلولیت به عفونت‌هایی اطلاق می‌شود که در نواحی سطحی و بیرونی‌تر چشم مانند پلک‌ها و پوست اطراف آن رخ می‌دهند. در این حالت، عفونت معمولاً به دلیل ورود باکتری‌ها به لایه‌های سطحی پوست یا از طریق آسیب‌هایی مثل خراشیدگی یا نیش حشرات بروز می‌کند.عفونت در این نوع از سلولیت چشمی به غشای سپتوم که جلوی چشم را از پشت آن جدا می‌کند، آسیب نمی‌زند.

علائم این نوع سلولیت شامل قرمزی و تورم پلک‌ها، حساسیت به نور و گاهی تب است. سلولیت پره ‌سپتال بیشتر در کودکان مشاهده می‌شود و معمولاً به دلیل مشکلات سطحی صورت یا عفونت‌های سینوسی به وجود می‌آید.

سلولیت اوربیتال

این نوع سلولیت چشمی بسیار جدی‌تر است و عفونت به نواحی عمیق‌تر چشم مانند حفره داخلی چشم و مدار چشم می‌رسد. در این حالت، عفونت می‌تواند به بافت‌های اطراف چشم از جمله اعصاب و ساختارهای عمیق‌تر نفوذ کند و مشکلات جدی‌تری ایجاد نماید. علائم سلولیت اوربیتال شامل درد شدید در ناحیه چشم، تورم و قرمزی چشم، دوبینی و مشکل در باز کردن چشم است. این عارضه به طور معمول در اثر عفونت‌های سینوسی به وجود می‌آید و نادر است که به دلیل آسیب‌های سطحی ایجاد شود.

هر چند این دو نوع سلولیت چشمی از نظر محل و شدت تفاوت دارند؛ اما در هر دو، علائم مشترکی مانند تورم و قرمزی چشم وجود دارد. با این حال، سلولیت پره سپتال نسبت به نوع اوربیتال خفیف‌تر است و به راحتی درمان می‌شود. در حالی که نوع اوربیتال نیاز به پیگیری فوری و درمان تخصصی دارد. 

تفاوت سلولیت دور چشم با چشم صورتی

عفونت‌های چشمی مانند سلولیت دور چشم و چشم صورتی (کونژنکتیویت) می‌توانند هم در کودکان و هم در بزرگسالان بروز پیدا کنند. سلولیت دور چشم نوعی عفونت باکتریایی است که پوست اطراف چشم از جمله پلک‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد و موجب التهاب و تغییر رنگ در نواحی اطراف چشم می‌شود.

این بیماری قابلیت سرایت ندارد ولی در مقابل، چشم صورتی نوعی التهاب ملتحمه است. یعنی لایه شفافی که سطح داخلی پلک و بخش خارجی چشم را پوشش می‌دهد، ملتهب می‌کند. عوامل مختلفی مانند ویروس‌ها یا حتی انسداد مجاری اشکی می‌توانند باعث بروز عارضه چشم صورتی بشوند. اگر این بیماری ناشی از ویروس یا باکتری باشد، احتمال انتقال آن به دیگران بسیار زیاد است.

تفاوت سلولیت دور چشم با گل مژه

سلولیت دور چشم زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌ها به زیر پوست نفوذ کرده و باعث عفونت بشوند. در مقابل گل مژه به دلیل مسدود شدن و عفونت یک غده چربی کوچک در نزدیکی مژه‌ها ایجاد می‌شود. این عارضه معمولاً به شکل یک برآمدگی دردناک ظاهر می‌شود که قابل مشاهده یا لمس است. اما سلولیت پره سپتال برخلاف گل مژه ، تورمی منتشر دارد و به یک نقطه خاص محدود نمی‌شود؛ بلکه کل پلک یا بخش وسیعی از اطراف آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در هر صورت، اگر شما یا فرزندتان با تورم یا تغییر رنگ در ناحیه چشم مواجه شدید، بهتر است بدون تأخیر به پزشک مراجعه نمایید.

چه افرادی به سلولیت چشمی دچار می شوند؟

تشخیص سلولیت دور چشم

پزشک معمولاً سلولیت دور چشم را از طریق معاینه فیزیکی تشخیص می‌دهد. در طی این فرایند، ناحیه چشم و اطراف آن به‌ دقت بررسی می‌شوند. اگر شما یا فرزندتان با مواردی مانند آسیب‌های اخیر در ناحیه چشم، یک بیماری تازه تشخیص داده‌ شده یا شروع مصرف داروهای جدید مواجه شده‌اید، حتماً این اطلاعات را با پزشک در میان بگذارید.

برای تشخیص این بیماری، آزمایش‌های خاصی وجود ندارد؛ اما پزشک ممکن است برای رد سایر عفونت‌ها یا مشکلات مرتبط، انجام آزمایش خون را تجویز کند. همچنین در برخی موارد، تصویر برداری‌هایی مانند سی‌ تی اسکن یا ام ‌آر ‌آی انجام می‌شود تا بتوان تفاوت بین سلولیت اوربیتال و سلولیت دور چشم را مشخص کرد.

راه های درمان سلولیت چشمی

عفونت‌های چشمی معمولاً با مصرف داروهای آنتی‌ بیوتیک درمان می‌شوند. در برخی شرایط خاص ممکن است بیمار نیاز به بستری شدن در بیمارستان و دریافت آنتی ‌بیوتیک از طریق ورید داشته باشد. بعد از گذشت چند روز از آغاز درمان در صورتیکه وضعیت بیمار بهبود یابد، امکان ترخیص وی از کلینیک وجود دارد و پزشک داروهای آنتی ‌بیوتیک خوراکی را برای ادامه درمان تجویز می‌کند.

برای درمان مؤثر سلولیت چشمی، رعایت کامل دوره درمان آنتی ‌بیوتیکی امری ضروری است. حتی اگر بیمار احساس بهبودی داشت، بهتر است که داروها را تا پایان دوره تجویز شده مصرف کند تا همه باکتری‌ها از بین بروند. به طور معمول، درمان این عارضه به چند هفته زمان نیاز دارد تا به طور کامل عفونت‌ها رفع شوند. استراحت کافی و رعایت دستورات پزشکی نیز در این روند تأثیر زیادی دارند. چنانچه عفونت باعث ایجاد آبسه شود، انجام جراحی برای تخلیه آبسه الزامی است.

پیشگیری از بروز سلولیت چشمی

برای کاهش خطر ابتلا به سلولیت چشمی، رعایت بهداشت شخصی و تقویت سیستم ایمنی بدن امری ضروری است. شما بایستی دست‌های خود را به ‌طور مرتب با آب گرم و صابون بشویید تا از تماس میکروب‌ها با صورت و چشم جلوگیری شود. آن دسته از افرادی که از لنزهای تماسی استفاده می‌کنند، باید لنزهای خود را به ‌درستی تمیز کرده و به‌ موقع تعویض کنند.

همچنین لازم است که از مالیدن چشم‌ها خودداری کنید. زیرا این کار می‌تواند باعث عفونت شود. در صورت داشتن زخم نزدیک چشم، آن را با آب و صابون تمیز کرده و از پماد آنتی بیوتیک استفاده کنید تا از گسترش عفونت جلوگیری به عمل آید‌.علاوه بر موارد ذکر شده، در نظر داشته باشید که عفونت‌های دندانی باید به‌ موقع درمان شوند تا عفونت به چشم انتقال پیدا نکند.

تقویت سیستم ایمنی بدن از طریق خواب کافی، ورزش و رژیم غذایی سالم نیز بسیار حائز اهمیت است. در نهایت، واکسیناسیون می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سلولیت چشمی کمک کند. با رعایت این نکات، می‌توانید از ابتلا به سلولیت و عفونت‌های چشمی پیشگیری کرده و سلامت چشم‌های خود را حفظ کنید.  

سوالات متداول سلولیت چشمی

کلام آخر

در این محتوا به بررسی سلولیت چشمی پرداختیم‌. دانستیم که اگر چه ممکن است سلولیت دور چشم نسبت به مشکلاتی مانند سلولیت اوربیتال جدی به نظر نرسد؛ اما این بدان معنا نیست که باید از درمان فوری آن غافل شد. در صورت عدم درمان به موقع، این عفونت می‌تواند به سرعت گسترش یابد و مشکلات جدی‌تری از جمله از دست دادن بینایی را ایجاد کند. برای کاهش خطر ابتلا به این عفونت چشمی، توصیه می‌شود که به پزشک مراجعه کرده و نسبت به رعایت نمودن بهداشت و مراقبت از زخم‌های اطراف چشم خود بی توجه نباشید.