قطره پیلوکارپین چشم یکی از قطره‌های پر کاربرد در حوزه چشم پزشکی است که معمولاً برای درمان بیماری‌هایی مانند آب سیاه گلوکوم، فشار بالای داخل چشم و گاهی نیز برای بهبود موقت پیر چشمی تجویز میشود. این قطره با تنگ کردن مردمک و کاهش تولید مایع زلالیه داخل چشم، به کاهش فشار کمک می‌کند و از آسیب رسیدن به عصب بینایی پیشگیری می‌نماید.
شناخت دقیق نحوه مصرف، عوارض جانبی، موارد احتیاطی و نکات ایمنی در استفاده از این دارو اهمیت فراوانی دارد تا اثربخشی درمان حفظ و از بروز یکسری عوارض جانبی جلوگیری شود.
قطره پیلوکارپین چشم
قطره پیلوکارپین که با نام تجاری ایزوپتو کارپین شناخته میشود، یکی از داروهای پر کاربرد در زمینه سلامت چشم است و معمولا برای کنترل بیماری‌هایی نظیر گلوکوم و کاهش فشار داخل چشم تجویز میشود. برخی از فرم‌های این دارو در درمان موقت پیر چشمی و کاهش فشار چشم بعد از انجام لیزر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
برای دریافت مشاوره رایگان فرم زیر را پر کنید.
موارد مصرف قطره پیلوکارپین چشم
قطره پیلوکارپین چشم می‌تواند به صورت تکی یا همراه با داروهای دیگر برای کاهش فشار چشم ناشی از آب سیاه گلوکوم یا سایر اختلالات چشمی مانند فشار بالای داخل چشم تجویز شود. کاهش این فشار می‌تواند از آسیب به عصب بینایی، کاهش دید یا کوری و نابینایی پیشگیری کند. گاهی نیز از این قطره چشمی در هنگام انجام برخی جراحی‌های چشم یا برای برگشت اثر داروهایی که مردمک را گشاد می‌کنند، استفاده میشود. این قطره با تنگ کردن مردمک و کاهش تولید مایع زلالیه در داخل چشم، اثر خود را اعمال می‌کند.
مکانیسم اثر قطره پیلوکارپین
قطره پیلوکارپین جزو داروهای محرک پاراسمپاتیک است و مستقیماً گیرنده‌های کولینرژیک را فعال می‌کند. این تحریک سبب انقباض عضله اسفنکتر عنبیه و در نتیجه کاهش اندازه مردمک میشود. همچنین انقباض عضله مژگانی موجب افزایش قدرت تطابق چشم و در نهایت پایین آمدن فشار داخل چشم می‌گردد.
مقدار و نحوه مصرف قطره پیلوکارپین
پیش از مصرف این قطره، نخست دستان خود را بادقت بشویید. مراقب باشید نوک قطره چکان با سطوح مختلف یا سطح چشم تماس پیدا نکند تا از آلودگی آن جلوگیری شود. در صورتی که از لنزهای تماسی استفاده می‌کنید، حتماً قبل از چکاندن قطره، لنزها را از چشم خارج کرده و دست کم ۱۵ دقیقه پیش از گذاشتن مجدد آن‌ها صبر نمایید.
برای استفاده صحیح، سر خود را کمی به سمت عقب خم کنید. به بالا نگاه کرده و با پایین کشیدن پلک پایینی، یک فضای کوچک ایجاد کنید. قطره را مستقیماً در این حفره بریزید. پس از آن، پلک را رها کرده و چشم‌ها را به آرامی ببندید. گوشه داخلی چشم را با نوک انگشت به آرامی برای حدود ۱ تا ۲ دقیقه فشار دهید تا از جاری شدن دارو جلوگیری شود. سعی کنید پلک نزنید و چشم را نمالید.
در صورتی که لازم باشد، دارو را در هر دو چشم بریزید یا اگر دوز بیش از یک قطره باشد، همین مراحل را برای چشم دیگر نیز تکرار کنید. مقدار داروی اضافی را با یک دستمال تمیز پاک کرده و دست‌هایتان را مجددا بشویید. از شستن قطره چکان با آب خودداری کرده و بعد از هر بار مصرف، درپوش آن را محکم ببندید.
چنانچه هم زمان از چند نوع داروی چشمی مثل قطره یا پماد استفاده می‌کنید، حداقل ۵ دقیقه بین مصرف آن‌ها فاصله بگذارید. قطره بایستی قبل از پماد استفاده شود تا جذب آن بهتر باشد. اگر این دارو برای کاهش فشار چشم یا درمان گلوکوم تجویز شده است، مصرف منظم آن ضرورت دارد.
قطره پیلوکارپین برای پیر چشمی
قطره پیلوکارپین با اثرگذاری بر عضلات درون چشم به بهبود تمرکز عدسی روی اجسام نزدیک کمک می‌کند. این عملکرد سبب میشود که با تنگ‌تر شدن مردمک، وضوح دید در فاصله نزدیک افزایش یابد. این قطره برای کسانی تجویز میشود که به دلیل پیر چشمی دچار مشکل در دید نزدیک شده‌اند و به دنبال راه حلی غیر تهاجمی هستند.
اگر چه قطره چشمی پیلوکارپین می‌تواند دید نزدیک را به صورت موقت بهبود ببخشد؛ اما اثر آن کوتاه مدت است و معمولاً به چندین مرتبه استفاده در طول روز نیاز دارد. برخی از عوارض شایع آن شامل حساسیت نسبت به نور، تاری دید و گاهی سردرد است. ⛔این دارو درمان قطعی پیر چشمی به شمار نمی‌رود؛ اما یک گزینه موقتی و غیر جراحی به عنوان قطره پیر چشمی برای بهبود عملکرد بینایی است. مصرف این قطره تنها باید تحت نظر پزشک متخصص چشم صورت بگیرد.⛔
جراحی و درمان انواع بیماری‌های چشم، رفع عیوب انکساری و انجام جراحی زیبایی پلک توسط دکتر وحید بیگی با نمونه کارهای متعدد
نکات مهم در حین مصرف قطره پیلوکارپین
پیش از شروع استفاده از قطره پیلوکارپین، بسیار مهم است که پزشک شما از وضعیت سلامتی و داروهایی که مصرف می‌کنید مطلع باشد. یکسری شرایط خاص ممکن است بر نحوه تجویز این قطره تأثیر بگذارد. بنابراین اگر در دوران بارداری یا شیردهی قرار دارید، حتماً این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید و تنها با تجویز وی از قطره چشمی پیلوکارپین استفاده کنید. همچنین در صورت داشتن مشکلات قلبی یا عروقی، عارضه پرکاری تیروئید یا بیماری پارکینسون باید پزشک خود را در جریان بگذارید.
اگر مشکلات گوارشی مانند زخم یا گرفتگی معده دارید یا سابقه بروز واکنش‌های حساسیتی نسبت به سایر قطره‌های چشمی داشته‌اید، حتماً این موضوع را با پزشک در میان بگذارید. علاوه بر این، هر دارویی که استفاده می‌کنید، از جمله داروهای تجویزی، مکمل‌ها یا داروهای گیاهی باید به اطلاع پزشک برسد تا از رخ دادن تداخل‌های احتمالی جلوگیری شود. با رعایت این نکات می‌توانید مصرف قطره پیلوکارپین چشم را به شکل ایمن و مؤثر ادامه دهید.
عوارض جانبی قطره پیلوکارپین
یکسری افراد بعد از استفاده از قطره پیلوکارپین چشمی ممکن است علائمی مانند احساس موقتی سوزش چشم ، تاری دید کوتاه مدت، دشوار شدن دید در نور کم یا سردرد و درد در ناحیه پیشانی و ابرو را تجربه کنند. اگر این علائم ادامه دار بودند یا شدت پیدا کردند، لازم است فوراً به چشم پزشک خود اطلاع دهید.به خاطر داشته باشید که این دارو زمانی برایتان تجویز شده که پزشک مزایای آن را بر خطرات احتمالی‌اش ترجیح داده است. بسیاری از مصرف کنندگان قطره پیلوکارپین دچار عوارض جدی نمی‌شوند و دارو را به خوبی تحمل می‌کنند.
البته اگر با نشانه‌های نادری مانند درد چشمی شدید، گرگرفتگی، تهوع، دل درد یا گرفتگی عضلات شکم، اسهال، افزایش غیر معمول ترشح بزاق یا تعریق و تغییرات غیر عادی در بینایی مواجه شدید، بدون تأخیر پزشک را در جریان بگذارید.
اگر چه بروز واکنش آلرژیک شدید نسبت به این دارو نادر است؛ اما چنانچه علائمی نظیر بثورات پوستی، خارش یا تورم به ویژه در ناحیه صورت، لب، زبان یا گلو، سرگیجه شدید یا دشواری در تنفس را مشاهده کردید، مراجعه فوری به مراکز درمانی ضروری است. لازم به ذکر است که آن چه در بالا گفته شد، تمامی عوارض احتمالی استفاده از قطره پیلوکارپین چشمی را در بر نمی‌گیرند. بنابراین در صورت مشاهده هر گونه مشکل غیر منتظره، بهتر است موضوع را با پزشک متخصص چشم در میان بگذارید.
موارد احتیاطی و منع مصرف قطره پیلوکارپین
اگر به قطره پیلوکارپین یا هر یک از مواد نگهدارنده موجود در آن مانند کلرید بنزالکونیوم حساسیت دارید، حتماً این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید. این قطره ممکن است شامل ترکیباتی باشد که در برخی افراد سبب بروز واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر، بهتر است با چشم پزشک خود مشورت کنید.
همچنین پیش از شروع مصرف دارو نیز پزشک را از سابقه پزشکی‌تان آگاه سازید، به خصوص اگر به بیماری‌هایی نظیر آسم، التهاب عنبیه، جدا شدن شبکیه، مشکلات قلبی مانند نارسایی یا حمله قلبی اخیر، فشار خون بالا یا پایین، پر کاری تیروئید، پارکینسون یا مشکلات گوارشی مثل زخم معده یا اسپاسم روده دچار هستید.
پس از استفاده از قطره پیلوکارپین چشم ممکن است بینایی شما موقتا تار یا ناپایدار شود و در نور کم نیز دید شما کاهش پیدا کند. بنابراین تا زمانی که از ایمنی انجام فعالیت‌هایی مثل رانندگی به خصوص در شب، کار با دستگاه‌های حساس و هر کاری که نیاز به دید دقیق دارد مطمئن نشده‌اید، از انجام آن‌ها اجتناب کنید. همچنین توصیه میشود مصرف الکل را نیز محدود نمایید.
تداخلات دارویی قطره پیلوکارپین چشم
پزشک معمولاً درباره تداخل‌های دارویی احتمالی این قطره چشمی اطلاعات کافی دارد. بنابراین قبل از آغاز یا قطع مصرف هر دارویی بدون مشورت با پزشک اقدام نکنید و دوز داروها را به تنهایی تغییر ندهید. همچنین حتماً پیش از شروع مصرف قطره پیلوکارپین چشم فهرستی از تمام داروهایی که مصرف می‌کنید، اعم از داروهای تجویزی، بدون نسخه یا حتی محصولات گیاهی و به ویژه دیگر داروهای چشمی را با پزشک خود در میان بگذارید.
این نکته را فراموش نکنید که فهرست کامل تداخلات دارویی قطره پیلوکارپین در این متن ارائه نشده است. بنابراین اطلاع دقیق به پزشک درباره همه داروهای مصرفی‌تان بسیار مهم است. پیشنهاد میشود فهرست داروهای خود را نوشته و هنگام مراجعه به چشم پزشک، همراه داشته باشید.
چرا کلینیک چشم دکتر وحید بیگی در ماهشهر؟!
پیشرفته‌ترین تجهیزات جراحی
بیش از 2500 جراحی چشم موفق
رضایت‌مندی بیماران
جدیدترین متدهای درمان
مصرف بیش از حد قطره پیلوکارپین
مصرف خوراکی قطره پیلوکارپین می‌تواند خطرات جدی به همراه داشته باشد. بنابراین در صورت استفاده بیش از حد و بروز علائمی مثل غش کردن یا مشکلات تنفسی باید فوراً با اورژانس تماس بگیرید. نشانه‌های مسمومیت با این دارو شامل افزایش ترشح بزاق، کند شدن ضربان قلب، حالت تهوع، اسهال و تعریق بیش از حد می‌شوند.
نکته مهم:
- هرگز این دارو را بدون نسخه و تجویز پزشک به دیگران ندهید.
- برای کنترل روند درمان و پیشگیری از بروز عوارض جانبی، انجام معاینات چشمی و آزمایش‌های دوره ای توصیه میشود. در خصوص زمان بندی و نوع این بررسی‌ها با پزشک خود مشورت کنید.
دوز فراموش شده قطره پیلوکارپین چشم
در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف این قطره چشمی، هر چه سریع‌تر دارو را استفاده کنید؛ اما اگر زمان مصرف دوز بعدی نزدیک است، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید. از مصرف دو برابر دارو برای جبران خودداری کنید و به مصرف دارو در زمان مقرر ادامه دهید.
شرایط نگهداری قطره پیلوکارپین
- هر برند از قطره پیلوکارپین چشم ممکن است شرایط خاص نگهداری داشته باشد. بنابراین بهتر است بسته بندی دارو را برای کسب اطلاعات دقیق مطالعه کرده یا از پزشک سوال کنید.
- از فریز کردن دارو و نگهداری آن در محیط‌های مرطوب مانند حمام اجتناب کنید.
- از نگهداری دارو در محل‌هایی که کودکان یا حیوانات خانگی به آن دسترسی دارند، خودداری نمایید.
- اگر از قطره‌های یک بار مصرف استفاده می‌کنید، باقی مانده دارو را بلافاصله بعد از مصرف دور بریزید.
- داروها را در توالت یا فاضلاب دور نریزید؛ مگر اینکه دستورالعمل خاصی برای این کار وجود داشته باشد. در صورت منقضی شدن قطره چشمی پیلوکارپین یا عدم نیاز به آن، با روش مناسب و ایمن دارو را دفع کنید.
مصرف قطره پیلوکارپین در دوران بارداری و شیردهی
استفاده از قطره پیلوکارپین در زمان بارداری تنها در مواقع ضروری توصیه میشود. بهتر است پیش از مصرف این دارو با پزشک خود در خصوص مزایا و خطرات احتمالی آن مشورت کنید. همچنین اطلاعات دقیقی درباره انتقال این دارو به شیر مادر وجود ندارد. بنابراین قبل از شروع شیردهی حتماً نظر چشم پزشک را جویا شوید.
تاثیر قطره پیلوکارپین بر رانندگی
استفاده از قطره پیلوکارپین ممکن است سبب تاری دید شود. بنابراین پیش از رانندگی یا کار با وسایل سنگین باید از سلامت دید و هوشیاری کامل خود اطمینان حاصل کنید.
قیمت قطره پیلوکارپین چشم
قیمت قطره چشمی پیلوکارپین به عواملی نظیر غلظت دارو، نوع برند ایرانی یا وارداتی، شرکت تولید کننده، حجم بسته بندی و محل عرضه (داروخانه یا فروشگاه آنلاین) بستگی دارد. همچنین نوسانات بازار دارویی و میزان پوشش بیمه ای نیز می‌توانند در تعیین قیمت نهایی آن مؤثر باشند.
تفاوت قطره پیلوکارپین و دیگر قطره های چشمی چیست؟
قطره پیلوکارپین چشمی از نظر عملکرد و کاربرد با دیگر قطره‌های چشمی مانند قطره چشمی ویوتی متفاوت است. این دارو عمدتاً برای کاهش فشار داخل چشم و به ویژه در بیماری‌هایی نظیر گلوکوم و پیر چشمی استفاده میشود. دیگر قطره‌های چشمی ممکن است برای درمان خشکی چشم ، التهاب یا سایر مشکلات چشمی به کار روند. همچنین عوارض جانبی پیلوکارپین با سایر قطره‌ها تفاوت‌هایی دارد که بایستی مد نظر قرار گیرد.
سوالات متداول درباره قطره پیلوکارپین
قطره رقیق شده پیلوکارپین به دارویی گفته میشود که غلظت آن کاهش یافته تا برای افرادی مانند کودکان و سالمندان که به دوزهای بالا حساس هستند یا به دوز کمتر نیاز دارند، استفاده شود و خطر بروز عوارض جانبی کاهش یابد.
خیر. قطره چشمی پیلوکارپین هیچ گونه وابستگی روانی یا جسمانی ایجاد نمی‌کند. این دارو به منظور کنترل فشار داخل چشم تجویز میشود و نگرانی از بابت وابستگی به آن وجود ندارد.
تهیه قطره رقیق شده پیلوکارپین باید حتماً زیر نظر پزشک یا داروساز انجام شود. تغییر خودسرانه در غلظت دارو می‌تواند اثربخشی آن را کاهش داده یا ریسک بروز عوارض جانبی را افزایش دهد. بنابراین بهتر است همیشه از داروهایی استفاده کنید که توسط پزشک تجویز شده‌اند.
بله. در برخی موارد ممکن است پزشک هم زمان مصرف قطره پیلوکارپین و اشک مصنوعی را تجویز کند. اشک مصنوعی به کاهش خشکی و تحریک چشم کمک کرده و پیلوکارپین فشار داخل چشم را کنترل می‌کند. با این وجود، لازم است پیش از ترکیب هر دارویی حتماً با پزشک یا داروساز مشورت نمایید.
کلام آخر
در این محتوا به بررسی قطره پیلوکارپین چشم پرداختیم. دانستیم که دارویی مؤثر و مهم در درمان بیماری‌هایی نظیر گلوکوم و پیر چشمی است؛ اما مصرف آن باید حتماً با تجویز و زیر نظر پزشک انجام گیرد. رعایت نکات مصرف صحیح، آگاهی از تداخلات دارویی و مراقبت از بروز علائم هشدار دهنده می‌توانند ایمنی بیمار را تضمین کنند. با داشتن برنامه منظم درمانی و انجام معاینات دوره ای میتوان از اثرات مثبت این دارو بهره مند شد و ریسک بروز خطرات احتمالی را به حداقل رساند.
