علائم برگشت پلک به داخل یا انتروپیون

برگشت پلک به داخل یا انتروپیون چیست؟

بیماری انتروپیون زمانی رخ می‌دهد که پلک فرد به سمت داخل خم می‌شود و اغلب پلک پایین را درگیر می‌کند. با توجه به اینکه مژه‌ها به سطح قرنیه ساییده می‌شوند، فرد احساس ناراحتی کرده و ممکن است علائمی مانند سوزش چشم ، اشک ‌ریزش مداوم و قرمزی چشم را تجربه کند.

خوشبختانه امروزه این بیماری با روش‌های نوین قابل درمان است. البته اگر به ‌موقع مورد توجه قرار نگیرد، می‌تواند باعث التهاب، زخم در ناحیه پلک و آسیب به قرنیه شود. در موارد شدیدتر، این عارضه حتی ممکن است به کاهش بینایی یا کوری چشم منجر گردد.

برگشت پلک به داخل در نوزادان

برگشت پلک به داخل یا انتروپیون به دلایل ژنتیکی و مادرزادی در برخی افراد رخ می‌دهد. در این حالت، پلک نوزاد از بدو تولد به سمت داخل متمایل بوده و این چرخش می‌تواند موجب درد و عفونت چشم کودکان شود.

علائم بیماری انتروپیون

علائم و نشانه‌های چرخش پلک به سمت داخل شامل موارد زیر می‌شوند:

انواع بیماری برگشت پلک به داخل

برگشت پلک به داخل یا انتروپیون چشم در چند نوع مختلف ظاهر می‌شود و روش درمان آن نیز به نوع بیماری بستگی دارد. به طور کلی این عارضه در چهار دسته اصلی قرار می‌گیرد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• انتروپیون سنی : این نوع که شایع‌ترین شکل انتروپیون است، معمولاً با افزایش سن بروز پیدا می‌کند و پلک را به سمت داخل متمایل می‌سازد. 
• انتروپیون مادرزادی : نوعی نادر از این بیماری که به دلیل عوامل ژنتیکی از بدو تولد در نوزادان مشاهده می‌شود. در این حالت، پلک به سمت داخل می‌چرخد و ممکن است باعث درد و عفونت شود. 
• انتروپیون سیکاتریسیل : عواملی مانند التهاب مزمن، ضربه شدید، عفونت‌هایی مانند تراخم، سوختگی‌های شیمیایی یا حتی پرتو درمانی می‌توانند باعث برگشتن پلک فوقانی یا تحتانی به سمت داخل شوند.
• انتروپیون انقباضی : این نوع از بیماری برگشت پلک به داخل به‌ طور موقت و در اثر عواملی مانند تحریک موضعی، عفونت چشم یا جراحی‌های اخیر چشمی ظاهر می‌شود.

علل بروز انتروپیون چشم

بیماری انتروپیون یا چرخش پلک به سمت داخل ممکن است تحت تأثیر عوامل مختلفی ایجاد شود که در ادامه مهم‌ترین علل بروز این عارضه را بررسی می‌کنیم: 

• افزایش سن : با بالا رفتن سن، ساختارهای حمایتی پلک، از جمله عضلات و رباط‌ها، ضعیف می‌شوند و پوست خاصیت انعطاف ‌پذیری خود را از دست می‌دهد. این وضعیت می‌تواند منجر به چرخش پلک به سمت داخل شده و تماس مژه‌ها با چشم را به دنبال داشته باشد. 
• اختلالات عصبی و ضعف عضلانی : بیماری‌های عصبی و عضلانی مانند فلج بل ممکن است موجب ضعف یا عدم کنترل عضلات پلکی شوند. همچنین آسیب‌های عصبی مرتبط با عملکرد چشم نیز می‌توانند در ایجاد این مشکل نقش داشته باشند. 
• آسیب‌ های چشمی و ایجاد بافت اسکار : سوختگی‌های حرارتی یا شیمیایی، جراحی‌های پلک و حتی ضربات شدید می‌توانند به تغییر شکل پلک منجر شوند. این صدمات معمولاً باعث ایجاد زخم‌هایی می‌شوند که پلک را به سمت داخل می‌کشند. 
• عفونت‌ ها و التهابات چشمی : برخی عفونت‌های مزمن مانند تراخم می‌توانند منجر به التهاب و ایجاد بافت اسکار درون پلک شوند. این تغییرات ساختاری ممکن است موقعیت طبیعی پلک را دچار اختلال کرده و موجب چرخش پلک به سمت داخل شوند. 
• نقایص مادرزادی : در برخی نوزادان، پلک از بدو تولد دچار چرخش به سمت داخل است. این عارضه معمولاً به دلیل رشد نامتعارف پلک یا ضعف عضلات پلکی اتفاق می‌افتد و اغلب در دوران کودکی اصلاح ‌پذیر است. 
• بیماری‌ های خود ایمنی و پوستی : برخی بیماری‌های پوستی و خودایمنی مانند لیکن پلان یا پمفیگوئید چشمی می‌توانند به التهاب و زخم شدن پلک منجر شوند که این موضوع معمولا زمینه‌ ساز بروز بیماری انتروپیون است.
• تأثیر زخم‌ های قدیمی و جراحی‌ های قبلی : سوختگی‌های شیمیایی، آسیب‌های فیزیکی و یا جراحی‌های پلکی که در گذشته انجام شده‌اند، ممکن است شکل طبیعی پلک را تغییر داده و احتمال برگشت پلک به داخل را افزایش دهند. 

عوامل خطر ابتلا به برگشت پلک به داخل

درمان نکردن بیماری انتروپیون می‌تواند عوارض جدی به دنبال داشته باشد. یکی از خطرات اصلی این بیماری، آسیب دیدن قرنیه بر اثر سایش مداوم مژه‌ها و تحریک ناشی از مالش چشم است.این آسیب‌ها ممکن است باعث زخم قرنیه شده و در موارد شدید منجر به کاهش بینایی موقت یا حتی دائمی شوند.

عواملی مانند افزایش سن، عفونت‌های ناشی از تراخم، سوختگی‌های پوستی در اطراف پلک و سایر شرایط التهابی ممکن است خطر بروز عارضه چرخش پلک به سمت داخل را افزایش داده و شدت آسیب‌های چشمی را بیشتر کنند.

تشخیص بیماری انتروپیون چشم

تشخیص این عارضه معمولاً توسط چشم ‌پزشک و از طریق یک معاینه ساده انجام می‌شود. پزشک در این بررسی، وضعیت پلک، نحوه قرارگیری مژه‌ها و تأثیر آن‌ها بر سطح چشم را ارزیابی می‌کند. روند تشخیص برگشت پلک به داخل یا انتروپیون شامل مراحل زیر است: 

بررسی علائم و پیشینه پزشکی

پزشک در ابتدا درباره مشکلاتی مانند قرمزی، تحریک، سوزش، اشک‌ ‌ریزش و احساس وجود جسم خارجی در چشم از بیمار سؤال می‌کند. علاوه بر این، داشتن سابقه جراحی پلک ، عفونت‌های چشمی، بیماری‌های خودایمنی و یا آسیب‌های قبلی نیز مورد بررسی قرار خواهند گرفت. 

معاینه پلک و موقعیت مژه‌ ها

در این مرحله، پزشک با دقت پلک را بررسی کرده و میزان چرخش آن‌ها به داخل را ارزیابی می‌کند. وی همچنین به نحوه قرارگیری مژه‌ها توجه می‌کند تا مشخص شود که آیا تماس آن‌ها با سطح چشم موجب تحریک شده است یا خیر. علاوه بر این، حرکات پلک هنگام پلک زدن نیز بررسی می‌شود تا احتمال ضعف عضلانی یا تغییرات ساختاری مشخص گردد. 

بررسی علل زمینه ای

در صورتی که پزشک به بیماری‌هایی مانند تراخم، لیکن پلان یا سایر بیماری‌های خودایمنی مشکوک باشد، ممکن است انجام آزمایش‌های تکمیلی مانند نمونه ‌برداری از پلک یا بررسی خون را توصیه کند. همچنین اگر دلیل چرخش پلک به سمت داخل مشکلات عصبی باشد، معاینات تخصصی بیشتری انجام خواهد شد. پس از انجام این بررسی‌ها، پزشک می‌تواند علت اصلی این عارضه را مشخص کرده و بهترین روش درمانی را برای بیمار پیشنهاد دهد.

زمان مراجعه به پزشک برای درمان انتروپیون

اگر دچار برگشت پلک به داخل هستید و با مشکلاتی مانند قرمزی شدید چشم، درد آزار دهنده، حساسیت زیاد به نور یا کاهش دید مواجه شده‌اید، لازم است هرچه زودتر به چشم ‌پزشک مراجعه کنید. ‌این علائم می‌توانند نشان‌ دهنده آسیب قرنیه باشند که در صورت بی ‌توجهی ممکن است منجر به مشکلات جدی‌تری در بینایی شوند. 

همچنین اگر احساس می‌کنید چیزی در چشمتان وجود دارد یا مژه‌هایتان به سمت داخل رشد کرده‌اند، نباید این موضوع را نادیده بگیرید. عدم درمان به ‌موقع می‌تواند آسیب‌های دائمی به چشم وارد کند. برای کاهش ناراحتی تا زمان مراجعه به چشم پزشک، می‌توانید از قطره‌های مرطوب ‌کننده یا پمادهای محافظ چشم استفاده کنید تا از خشکی چشم و تحریک بیشتر چشم جلوگیری شود.

روش های درمان چرخش پلک به داخل

پزشک متخصص چشم با توجه به شدت بیماری انتروپیون از روش‌های مختلفی برای درمان آن استفاده می‌کند که در ادامه به بیان آن‌ها می‌پردازیم:   

درمان ‌های غیر جراحی

تکنیک‌های غیر جراحی برای درمان این بیماری شامل موارد زیر می‌شوند:

• لنز تماسی نرم : در برخی موارد ‌پزشک ممکن است استفاده از لنزهای نرم تماسی را به‌ عنوان یک پوشش محافظ پیشنهاد دهد. این لنزها به ‌نوعی نقش بانداژ را برای قرنیه ایفا کرده و از تماس مژه‌ها با سطح چشم جلوگیری می‌کنند.
• تزریق بوتاکس :  تزریق مقدار کمی بوتاکس در پلک پایین می‌تواند آن را به سمت بیرون بکشد و علائم چرخش پلک به سمت داخل را کاهش دهد. اثر این روش موقتی است و معمولاً تا شش ماه باقی می‌ماند. بنابراین برای حفظ نتایج، تزریق باید در فواصل مشخص تکرار شود. 
• استفاده از بخیه‌ های اصلاحی : در این روش که با بی ‌حسی موضعی انجام می‌شود، پزشک چند بخیه در نقاط مشخصی از پلک می‌زند تا آن را در موقعیت مناسب نگه دارد. بافت اسکاری که در اثر این بخیه‌ها ایجاد می‌شود، تا مدتی مانع برگشتگی پلک به داخل خواهد شد. اما این روش نیز دائمی نیست. 
• چسب یا نوار پوستی مخصوص : نوعی نوار چسبنده و شفاف روی پوست پلک قرار داده می‌شود تا از چرخش آن به داخل جلوگیری کند. این روش ساده و غیر تهاجمی، اما موقتی است.

جراحی انتروپیون چشم

در صورتی که روش‌های غیر جراحی مؤثر نباشند، انجام جراحی انتروپیون چشم می‌تواند راهکار قطعی‌تری در این زمینه باشد. نوع عمل به علت عارضه برگشت پلک به داخل و وضعیت بافت‌های اطراف چشم وابسته است. اگر بیماری انتروپیون ناشی از افزایش سن باشد، جراح معمولاً بخشی از پلک پایین را کوتاه کرده و در ناحیه گوشه خارجی چشم یا زیر پلک پایینی بخیه‌هایی می‌زند.این کار باعث تقویت عضلات و تاندون‌های ضعیف شده و از برگشتگی پلک به داخل جلوگیری می‌کند.

پیشگیری از انتروپیون چشم

برای پیشگیری از برگشت پلک به داخل یا انتروپیون به‌ ویژه در افرادی که با افزایش سن یا شرایط محیطی در معرض این مشکل هستند، می‌توان از روش‌های مختلفی کمک گرفت. این اقدامات به حفظ استحکام پلک، کاهش التهاب و جلوگیری از آسیب‌های احتمالی چشم کمک می‌کنند. برخی از مهم‌ترین روش‌های پیشگیری از بیماری انتروپیون شامل موارد زیر می‌شوند: 

• مرطوب نگه داشتن چشم : استفاده منظم از قطره‌ اشک مصنوعی یا پمادهای مخصوص می‌تواند از خشکی و تحریک چشم جلوگیری کند. رطوبت کافی در سطح چشم تا حد زیادی در کاهش خطر بروز مشکلات پلک موثر است. 
• محافظت در برابر عوامل خارجی : استفاده از عینک آفتابی یا عینک‌های محافظ می‌تواند چشم‌ها را از تأثیر باد، گرد و غبار و سایر محرک‌های محیطی حفظ کند. در نتیجه احتمال ملتهب شدن چشم و ابتلا به بیماری انتروپیون نیز کاهش می‌یابد. 
• تقویت عضلات پلک :انجام تمرینات خاص برای پلک‌ها می‌تواند به حفظ قدرت و انعطاف‌ پذیری آن‌ها کمک کند و احتمال چرخش پلک به سمت داخل را کاهش دهد. 
• پیشگیری از عفونت و التهاب : رعایت بهداشت چشم، شستشوی مرتب پلک‌ها و جلوگیری از بیماری‌های التهابی مثل بلفاریت، نقش موثری در کاهش بروز مشکلات پلکی خواهد داشت.

درمان خانگی چرخش پلک به داخل

برای کاهش علائم ناشی از برگشت پلک به داخل، می‌توان از یکسری روش‌های خانگی کمک گرفت. البته این روش‌ها بیشتر برای تسکین موقت هستند و در موارد شدید، مراجعه به پزشک ضروری است. یکی از راه‌های ساده برای کاهش التهاب، استفاده از کمپرس گرم است.

برای این کار، یک حوله تمیز را در آب گرم قرار دهید. سپس به ‌آرامی روی پلک بگذارید و حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه صبر کنید. این کار به کاهش خشکی و تحریک چشم کمک می‌کند.  مرطوب کردن چشم‌ها هم می‌تواند تا حد زیادی تأثیرگذار باشد. قطره‌های اشک مصنوعی یا پمادهای مخصوص می‌توانند سطح چشم را مرطوب نگه دارند و سوزش ناشی از برگشتگی پلک به داخل را کاهش دهند. با این حال، اگر علائم ادامه پیدا کنند یا تشدید شوند، بهتر است سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید تا از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری به عمل آید.

عوارض برگشت پلک به داخل

برای جلوگیری از آسیب‌های جدی و ماندگار به قرنیه، رسیدگی به بیماری انتروپیون ضروری است. این مشکل می‌تواند پیامدهای متعددی برای سلامت چشم داشته باشد که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر هستند: 

• بروز عفونت در چشم
• آسیب و خراشیدگی سطح قرنیه
• اختلال در بینایی یا حتی نابینایی

کلام آخر

در این محتوا به بررسی عارضه چرخش پلک به سمت داخل یا انتروپیون پرداختیم‌. دانستیم که این عارضه یکی از مشکلات چشمی است که شدت آن می‌تواند از یک ناراحتی جزئی تا آسیب‌های جدی به قرنیه متغیر باشد. این عارضه ممکن است در اثر عواملی مانند افزایش سن، اختلالات عصبی، جراحت‌های پلکی یا برخی بیماری‌های زمینه‌ای بروز کند و سبب التهاب، قرمزی و حتی کاهش بینایی شود. تشخیص به ‌موقع و انتخاب روش درمانی مناسب نقش مهمی در پیشگیری از عوارض آن دارد.