درمان عفونت های چشمی در کودکان و نوزادان

عفونت چشم کودکان چیست؟

کودکان ممکن است به بیماری‌های چشمی مختلفی دچار شوند که یکی از رایج‌ترین آن‌ها عفونت چشم است. این مشکل اغلب در میان کودکان دیده می‌شود و نشانه‌هایی مانند قرمزی چشم دارد. عوامل گوناگونی از جمله واکنش‌های آلرژیک یا تحریکات محیطی می‌توانند موجب بروز آن شوند. معمولاً این عفونت چشم با ترشحات آبکی یا غلیظی همراه است که باعث چسبیدن پلک‌ها به یکدیگر می‌شود و تشخیص آن را آسان می‌کند.

علائم عفونت چشم در کودکان

نشانه‌های رایج عفونت چشم کودکان شامل قرمزی، التهاب، ترشح، تورم پلک‌ها، خشکی، خارش، درد در ناحیه چشم و حساسیت نسبت به نور است. کودکان ممکن است احساس کنند جسمی خارجی در چشمشان وجود دارد. سایر علائم این عارضه عبارتند از:

• ترشحاتی به رنگ زرد، سبز یا همراه با خون 
• چسبیدن پلک‌ها پس از خواب 
• قرمزی در ناحیه چشم یا پلک‌ها 
• احساس وجود شیء خارجی در چشم 
• درد چشمی 
• لکه‌ای سفید یا خاکستری بر روی عنبیه 
• افزایش حساسیت به نور 
• تاری دید ناگهانی  
• تب بدون علت مشخص

انواع عفونت چشم در کودکان

عفونت های چشمی در کودکان به اشکال مختلفی بروز می‌کنند و هر یک از آن‌ها نشانه‌ها، دلایل و روش‌های درمانی متفاوتی دارند. آگاهی از این موارد به والدین کمک می‌کند تا در زمان مناسب، اقدامات درستی انجام دهند. در ادامه با انواع عفونت چشم کودکان آشنا می‌شویم:

ورم ملتحمه (کنژنکتیویت)

این بیماری به التهاب غشای داخلی پلک گفته می‌شود که باعث قرمزی چشم می‌گردد. کنژنکتیویت ممکن است ناشی از عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی باشد و می‌تواند از طریق تماس مستقیم، عطسه یا سرفه به دیگران منتقل شود. کودک ممکن است دچار اشک ریزی شدید، خارش چشم و ترشحات چسبناک شود. در موارد خفیف، بیماری بدون نیاز به درمان خاصی برطرف می‌شود. اما در صورت تشدید علائم، استفاده از قطره‌های چشمی و مراجعه به پزشک توصیه می‌شود. 

بلفاریت

بلفاریت چشم یک التهاب مزمن پلک است که معمولاً ناشی از عفونت باکتریایی یا عملکرد نامناسب غده چربی است. کودکانی که دچار این بیماری می‌شوند، ممکن است علائمی مانند قرمزی، پوسته پوسته شدن پلک‌ها و احساس سوزش در چشم را تجربه کنند. برای درمان این عارضه استفاده از کمپرس گرم و رعایت بهداشت پلک‌ها موثر است. در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است پماد آنتی‌ بیوتیکی تجویز کند.

شالازیون

شالازیون به‌ شکلی شبیه یک جوش در پلک ظاهر می‌شود و ممکن است با گل مژه اشتباه گرفته شود. این بیماری به‌ دلیل انسداد غدد چربی پلک ایجاد شده و معمولاً در کودکانی که سابقه گل مژه، درماتیت و بلفاریت دارند، شایع‌تر است. شالازیون می‌تواند باعث قرمزی، تورم، حساسیت نسبت به نور و اشک ریزی شود.

اغلب بدون نیاز به درمان خاصی از بین می‌رود. اما در موارد طولانی ‌مدت، استفاده از کمپرس گرم و در صورت لزوم مراجعه به پزشک توصیه می‌شود. در صورت تشدید بیماری، یکی از راه‌های درمانی، جراحی شالازیون چشم است.

انسداد مجرای اشکی

این عارضه معمولاً در سنین کم به‌ صورت مادرزادی دیده می‌شود و به‌ دلیل انسداد مجرای اشک در کودکان ، باعث تجمع اشک و ایجاد ترشحات مخاطی در چشم می‌شود.گاهی اوقات ممکن است کودک دچار قرمزی چشم، تب و حتی پوسته پوسته شدن مژه‌ها شود. در اغلب موارد، چرک کردن چشم نوزاد تا یک سالگی به‌ صورت خود به ‌خود برطرف می‌شود. اما در صورت ادامه‌ دار بودن، می‌توان از ماساژ ملایم، کمپرس گرم یا قطره‌های چشمی تجویز شده توسط پزشک استفاده کرد.

علل عفونت چشم در کودکان

عفونت های چشمی در کودکان اغلب به دلیل وجود ویروس‌ها، باکتری‌ها یا آلودگی در محیط ایجاد می‌شوند. برخی ویروس‌های مرتبط با سرماخوردگی مانند رینوویروس و آدنوویروس می‌توانند موجب بروز این مشکل شوند. علاوه بر این، باکتری‌هایی مانند استافیلوکوک و استرپتوکوک نیز از عوامل شایع عفونت‌های چشمی و چرک کردن چشم نوزاد به شمار می‌روند که در صورت عدم درمان، ممکن است بر بینایی کودک اثر منفی بگذارند. 

آدنوویروس یکی از رایج‌ترین دلایل بروز سرماخوردگی چشم محسوب می‌شود و از جمله ویروس‌هایی است که در بروز سرماخوردگی‌های دستگاه تنفسی فوقانی نیز نقش دارد. بنابراین شستن مرتب دست‌ها یکی از راه‌های مهم پیشگیری از این نوع عفونت به شمار می‌رود.

گاهی اوقات ممکن است عفونت چشم کودکان به دلیل مشکلاتی مانند التهاب سینوس‌ها یا سینوزیت ایجاد شود که معمولاً پزشک با بررسی دقیق، علت اصلی را تشخیص داده و درمان مناسب را برای فرد تجویز می‌کند.

عفونت چشم کودکان در اثر سرما خوردگی

عفونت های چشمی در کودکان اغلب منشا ویروسی دارند و معمولاً در اثر سرماخوردگی ظاهر می‌شوند. کودکان درگیر این عارضه ممکن است علائمی مانند ترشح زرد یا سبز از چشم، احساس سوزش چشم ، التهاب، تب و سایر نشانه‌های ناراحتی را تجربه کنند. این ترشحات گاهی باعث چسبیدن پلک‌ها به یکدیگر می‌شوند و در برخی موارد، هر دو چشم به طور همزمان درگیر عفونت می‌شوند. 

در صورتی که التهاب چشم در کودکان و علائم بیماری طی دو تا سه روز کاهش پیدا نکند، مراجعه به چشم ‌پزشک ضروری است. درمان به‌ موقع این عارضه نه ‌تنها به بهبودی سریع‌تر کمک می‌کند، بلکه از آسیب‌های احتمالی که ممکن است در اثر تأخیر در رسیدگی به چشم ایجاد شوند نیز جلوگیری خواهد کرد.

چرا عفونت چشم در بین کودکان عود می کند؟

ورم ملتحمه‌ باکتریایی و ویروسی در بین کودکان به دلیل تعاملات نزدیک آن‌ها در محیط‌هایی مانند مهد کودک و مدرسه به ‌راحتی قابل سرایت است. این میکروب‌ها می‌توانند روی سطوح مشترک مانند دستگیره‌های در، میزها و سایر وسایل باقی بمانند. از آنجایی که کودکان معمولاً دست‌های خود را مرتب نمی‌شویند، لمس چشم‌ها پس از تماس با این سطوح می‌تواند باعث انتقال عفونت شود. 

اگر یکی از کودکان دچار ورم ملتحمه شود، به دلیل تماس‌های مکرر و اشتراک فضا با سایر کودکان، احتمال انتقال بیماری افزایش می‌یابد. همچنین والدین، مربیان، پرستاران و سایر افرادی که با کودکان سروکار دارند نیز باید در صورت مشاهده علائم این بیماری، اقدامات احتیاطی لازم را رعایت کنند تا از گسترش آن جلوگیری به عمل آید.

تشخیص عفونت چشم کودکان

اگر هنگام معاینه‌ پزشک متخصص یا بررسی چشمان کودک توسط والدین، ترشحات زرد یا سبز، تجمع چرک خشک ‌شده روی مژه و پلک، چسبندگی مژه‌ها پس از خواب، قرمزی یا صورتی شدن سفیدی چشم و تورم پلک‌ها مشاهده شد، این موارد می‌توانند نشانه‌هایی از عفونت چشمی کودکان باشند. در چنین مواقعی، توجه به این علائم و اقدام به درمان به‌ موقع اهمیت بسیار زیادی دارد.

زمان مراجعه به پزشک برای درمان عفونت چشم کودکان

در خصوص عفونت و چرک کردن چشم نوزاد، مراجعه‌ به ‌موقع به پزشک بسیار مهم است. اگر متوجه قرمزی یا تورم غیر عادی پلک شدید، بهتر است هرچه زودتر با پزشک مشورت کنید. همچنین علائمی مانند تاری دید، درد یا ناراحتی در چشم را نیز نباید نادیده گرفت. 

در صورتی که تب کودک به ۴۰ درجه یا بیشتر برسد، مراجعه به مراکز درمانی ضروری است. برای نوزادان زیر ۱۲ هفته که دچار تب شده‌اند، نباید استامینوفن یا دیگر داروهای تب‌ بر را به آن‌ها بدهید و پیش از هر اقدامی، با پزشک مشورت کنید.

علاوه بر این، توجه دقیق به وضعیت کودک و نوزاد در این دوران اهمیت زیادی دارد. اگر احساس کردید که فرزندتان بیمار به نظر می‌رسد یا رفتار او با حالت عادی تفاوت دارد، بهتر است بدون تاخیر به پزشک مراجعه کنید. در نهایت به عنوان والدین به غرایز خود نیز اعتماد داشته باشید و در صورت نگرانی، برای اطمینان از سلامت کودک اقدام کنید.

راه های پیشگیری از عفونت چشم کودکان

برای پیشگیری از بروز عفونت چشم کودکان، روش‌های متعددی وجود دارد که پزشکان رعایت نمودن آن‌ها را به خانواده‌ها توصیه می‌کنند. از آنجایی که پیشگیری همیشه بهتر از درمان است، رعایت این نکات می‌تواند از درد و ناراحتی کودک جلوگیری کرده و همچنین از صرف هزینه و زمان طولانی برای درمان نیز پیشگیری کند. 

عفونت چشم در میان کودکان بسیار شایع و مسری است. اما یکی از ساده‌ترین و مؤثرترین راه‌های پیشگیری از ابتلا به آن، جلوگیری از تماس دست‌های آلوده با چشم‌ها است. برای این منظور، شستن مرتب دست‌های کودک در طول روز ضروری است. زیرا کودکان اغلب به این مسئله توجه ندارند و ناخودآگاه چشم‌های خود را لمس می‌کنند. 

همچنین در صورت ابتلای فردی به عفونت چشم در محیط اطراف، توصیه می‌شود از تماس او با کودکان جلوگیری شود. زیرا این بیماری به سرعت منتقل می‌شود. علاوه بر این بایستی وسایل شخصی فرد بیمار نظیر حوله و دستمال از سایر اعضای خانواده جدا نگه داشته شود تا از انتشار عفونت جلوگیری به عمل آید. 

در نهایت اگر متوجه علائم این بیماری در کودک خود شدید، مراجعه‌ سریع به چشم‌ پزشک را فراموش نکنید تا از گسترش آن به دیگران جلوگیری شده و روند درمان کودک نیز هرچه زودتر آغاز شود. رعایت این نکات به میزان قابل ‌توجهی از شیوع عفونت چشم کودکان پیشگیری خواهد کرد.

روش های درمان عفونت چشم کودکان

در صورتی که عفونت ناشی از ورود جسم خارجی به چشم باشد، ممکن است کودک به مصرف آنتی بیوتیک نیاز پیدا کند. در نظر داشته باشید که استفاده از این دارو باید با دقت و تنها تحت نظر پزشک انجام شود. زیرا می‌تواند یکسری عوارض جانبی را به همراه داشته باشد. 

از آنجایی که چشم کودکان حساس است، توصیه می‌شود در صورت مشاهده علائم چرک کردن چشم کودک، سریعاً با پزشک مشورت کنید. چنانچه امکان مراجعه فوری وجود ندارد، درمان‌های خانگی نباید بیش از سه روز ادامه پیدا کنند. اگر پس از این مدت علائم بهبود نیافت، مراجعه به چشم ‌پزشک ضروری است تا از بروز عوارض جدی جلوگیری به عمل آید.

درمان خانگی عفونت چشم در کودکان

عفونت های چشمی در نوزادان و کودکان معمولاً طی مدت کوتاهی بهبود پیدا می‌کنند‌. اما نوع و شدت عفونت، عامل تعیین کننده در روند درمان است. تشخیص دقیق و انتخاب بهترین روش درمان بر عهده پزشک متخصص است. در دو تا سه روز اول این عارضه می‌توان از روش‌های خانگی برای کاهش علائم و جلوگیری از پیشرفت عفونت استفاده کرد.

اگر این روش‌ها موثر واقع نشدند، مراجعه به پزشک بسیار ضروری است. در ادامه به چند روش خانگی ساده و مؤثر به منظور کاهش عفونت و چرک کردن چشم نوزادان و کودکان می‌پردازیم.

کمپرس آب گرم

گرمای ملایم، گردش خون را در اطراف چشم افزایش داده و التهاب و ناراحتی را کاهش می‌دهد. این روش به‌ ویژه در مواردی که چشم دچار ورم ملتحمه شده است، کاربرد دارد. برای انجام این کار، یک پارچه تمیز و بدون پرز را در آب گرم قرار دهید. سپس آب اضافی آن را گرفته و به مدت ۵ دقیقه بر روی چشمان بسته فرزندتان بگذارید. این کار را چندین بار در طی روز تکرار کنید تا تأثیرات آن را مشاهده کنید.

عسل، درمانی طبیعی و موثر

عسل به دلیل خاصیت ضد باکتریایی قوی، به عنوان یکی از بهترین روش‌های طبیعی برای درمان عفونت چشم کودکان محسوب می‌شود. ترکیب عسل و آب‌ مقطر را با استفاده از یک پنبه تمیز روی چشم بمالید. این کار را روزانه دو تا سه بار تکرار کنید تا بهبودی حاصل شود.

چای سبز

چای سبز سرشار از آنتی ‌اکسیدان بوده و در کاهش التهاب و تسکین خارش چشم بسیار موثر است. دو عدد چای کیسه‌ای سبز را در آب داغ قرار داده و سپس بعد از خنک شدن، به مدت ۱۰ دقیقه روی چشمان بسته فرزندتان بگذارید. همچنین می‌توانید از این چای برای شست‌ و شوی چشم نیز استفاده کنید. 

بابونه، گیاهی ضد التهاب

دمنوش بابونه به دلیل خاصیت ضد میکروبی و آرام بخش خود، تاثیر خوبی در کاهش التهاب و تورم چشم دارد. یک قاشق گل بابونه خشک‌ شده را در آب جوش ریخته و پس از دم کشیدن و خنک شدن، از آن برای شستشوی چشم استفاده کنید. 

سرکه سیب

سرکه سیب تصفیه ‌نشده دارای خواص آنتی ‌اکسیدانی است و می‌تواند به دفع عفونت از چشم کمک کند. یک قاشق چای‌ خوری از آن را با یک لیوان آب‌ مقطر مخلوط کرده و با پنبه تمیز، اطراف چشم را چند بار در طول روز پاک کنید. 

شیر مادر، درمانی طبیعی برای نوزادان

شیر مادر به دلیل داشتن آنتی‌ بادی‌های ضروری، از ورود باکتری‌ها به چشم نوزاد جلوگیری کرده و روند بهبودی را تسریع می‌کند. چند قطره از شیر مادر را درون چشم نوزاد بچکانید و این عمل را هر چند ساعت یک‌ بار تکرار کنید. 

آیا عفونت چشم کودکان خطرناک است؟

برخی از این موارد در صورت عدم درمان می‌توانند منجر به آسیب‌های دائمی به چشم شوند. بنابراین در صورت مشاهده‌ هرگونه نشانه‌ غیر طبیعی از بروز عفونت در چشم کودک، مراجعه‌ فوری به پزشک امری ضروری است.

عوارض پیگیری نکردن عفونت چشم کودکان

عفونت چشم کودکان می‌تواند مشکلات متعددی ایجاد کند و سلامت بینایی آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. اگر این عفونت‌ها به موقع کنترل نشوند، ممکن است به عوارض جدی منجر شده و حتی به بینایی کودک آسیب بزنند. برخی از این مشکلات ممکن است اثرات ماندگاری داشته باشند. بنابراین تشخیص زود هنگام و اقدام سریع برای درمان چرک کردن چشم نوزاد و کودک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

یکی از پیامدهای خطرناک این عارضه، کاهش یا از دست دادن بینایی است. در صورتی که عفونت به قرنیه آسیب برساند، ممکن است زخم‌های عمیقی ایجاد کند که دید نوزاد را تحت تاثیر قرار دهد. در موارد شدید و درمان نشده، این آسیب می‌تواند به کاهش دائمی بینایی یا حتی کوری منجر شود. 

یکی دیگر از عوارض احتمالی عفونت های چشمی در نوزادان، التهاب مجرای اشکی یا داکریوسیستیت است. این وضعیت باعث تورم، قرمزی و درد در اطراف چشم می‌شود. در موارد پیشرفته‌تر ممکن است مجرای اشکی کاملاً مسدود شده و به مداخلات درمانی جدی‌تری مانند جراحی نیاز داشته باشد.

کلام آخر

در این محتوا به بررسی عفونت چشم کودکان پرداختیم‌. دانستیم که بدن کودکان به دلیل حساسیت بالا، مستعد ابتلا به انواع عفونت‌ها از راه‌های گوناگون است. شناخت علائم و روش‌های درمانی هر مشکل به شما کمک می‌کند تا بهتر از فرزندتان مراقبت کنید.

همچنین تشخیص به موقع می‌تواند روند درمان را آسان‌تر کرده و کودک را سریع‌تر به وضعیت سلامت برگرداند. پس اگر نشانه‌های مشکوک و مداومی مثل چرک کردن چشم نوزاد و کودک مشاهده کردید، بدون تاخیر برای درمان آن اقدام کنید.