آیا کیست چشم خطرناک است؟

کیست چشم چیست؟

کیست چشم به توده‌ای نرم یا سفت گفته می‌شود که در نواحی مختلف چشم ظاهر می‌شود. این توده معمولاً حاوی مایعات یا مواد نیمه‌ جامد است که در بسیاری از موارد به درمان دارویی پاسخ می‌دهد و روند بهبودی را تسهیل می‌کند. مهم‌ترین عامل ایجاد این عارضه، بسته شدن و التهاب مجاری خروجی چشم است که موجب تجمع مواد و شکل ‌گیری کیست می‌شود. پزشک پس از بررسی دقیق، نوع و اندازه کیست را تعیین کرده و متناسب با آن درمان را آغاز می‌کند. 

بیشتر بیماران مبتلا به این مشکل، توده‌ای سفید یا صورتی را در اطراف چشم خود مشاهده می‌کنند که ممکن است باعث تاری دید و قرمزی چشم شود. در صورت مشاهده اولین نشانه‌های کیست پلک چشم، مراجعه به پزشک ضروری است.

از دست زدن یا اعمال فشار بر روی کیست خودداری کنید. زیرا در صورت باز شدن آن، عفونت می‌تواند به بافت‌های اطراف گسترش یابد و خطرات بیشتری به همراه داشته باشد. همچنین عدم رعایت بهداشت فردی و تماس دست آلوده با چشم از عوامل مستعد کننده این مشکل به شمار می‌روند.

علائم کیست چشم

کیست چشم نیز مانند سایر بیماری‌های چشمی علائم خاص خود را دارد. یکی از نشانه‌های شایع آن، ایجاد یک برآمدگی ملتهب روی پلک است. البته شدت و نوع علائم می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. در ادامه به رایج‌ترین علائم و نشانه‌های کیست پلک چشم اشاره می‌کنیم:

• برآمدگی روی پلک: این عارضه معمولاً با ایجاد یک توده‌ کوچک و سفت در ناحیه پلک یا اطراف چشم همراه است. 
• قرمزی و التهاب: در برخی موارد، به خصوص در کیست‌های عفونی مانند گل ‌مژه، ناحیه‌ درگیر دچار قرمزی، تورم و حتی درد می‌شود. 
• احساس وجود جسم خارجی: بسیاری از افراد حس می‌کنند چیزی داخل چشمشان گیر کرده است. در حالی ‌که هیچ جسم خارجی وجود ندارد. این احساس معمولاً ناشی از فشار برآمدگی روی سطح چشم است. 
• تاری دید: در مواردی که کیست بیش از حد بزرگ شود، ممکن است باعث اختلال موقت در بینایی شود. 
• درد، سوزش و خارش: برخی افراد درگیر خارش و سوزش در ناحیه‌ چشم و پلک می‌شوند که می‌تواند نشانه‌ التهاب یا عفونت باشد. 
• آبریزش چشم : خشکی چشم یا افزایش غیرعادی اشک ممکن است در نتیجه‌ این عارضه رخ دهد.
• ترشحات چسبناک: در برخی موارد، چشم دچار ترشحاتی می‌شود که باعث چسبیدن پلک‌ها به یکدیگر می‌گردد. 
• حساسیت به نور: برخی افراد هنگام مواجهه با نور احساس ناراحتی بیشتری می‌کنند. 
• تغییرات در مژه‌ ها: ریزش مژه، چربی بیش از حد روی پلک، یا پوسته‌ پوسته شدن مژه‌ها از دیگر علائم احتمالی این عارضه هستند. 
• ناراحتی هنگام پلک زدن: برخی افراد هنگام باز و بسته کردن چشم، احساس سنگینی یا ناراحتی در پلک خود دارند.

آیا کیست چشم خطرناک است؟

کیست‌های چشم انواع مختلفی دارند و هر یک می‌توانند عوارض متفاوتی برای بیمار ایجاد کنند. از جمله مشکلاتی که ممکن است به دنبال این عارضه به وجود آید، می‌توان به عفونت‌های شدید، تغییر در ظاهر چشم، تاثیر منفی بر بینایی و بروز سایر اختلالات چشمی اشاره کرد. در بسیاری از موارد، کیست های چشم پس از گذراندن دوره نقاهت بهبود می‌یابند.

اما برخی از آن‌ها نیازمند درمان‌های تخصصی مانند مصرف آنتی ‌بیوتیک یا حتی جراحی هستند. برای تشخیص میزان خطرناک بودن این توده‌ها، مراجعه به پزشک ضروری است و باید طبق توصیه‌های وی مراحل درمان را طی کنید. هرگز مشکلات و عفونت‌ چشم را نادیده نگیرید و همواره مراقب سلامت چشمان خود باشید.

🔔بیشتر بخوانید: علائم برگشت پلک به داخل یا انتروپیون

علت بروز کیست چشم

علل مختلفی ممکن است باعث ایجاد کیست چشم شوند. اما معمولاً این مشکل به دلیل بسته شدن غدد چربی پلک رخ می‌دهد. در ادامه  مهم‌ترین عوامل مؤثر در بروز این عارضه را بررسی می‌کنیم:

• رشد تومورهای خوش ‌خیم: در برخی موارد نادر، تومورهای خوش‌ خیم روی پلک یا درون دیواره‌ چشم ممکن است باعث ایجاد این عارضه شوند. 
• سایر عوامل تاثیر گذار: عدم رعایت بهداشت پلک، استفاده از لوازم آرایشی تاریخ‌ گذشته، ورود آلودگی‌های محیطی و گرد و غبار به چشم، خشکی چشم و اختلال در عملکرد غدد چشمی نیز از دیگر دلایل بروز این عارضه هستند.

انواع کیست چشم

کیست چشم انواع مختلفی دارد که بر اساس علائم و عوامل ایجاد کننده، به دسته‌های گوناگونی تقسیم می‌شود. در ادامه برخی از رایج‌ترین انواع کیست پلک و چشم را بررسی می‌کنیم: 

کیست شالازیون

یکی از شایع‌ترین انواع کیست‌های چشمی، شالازیون است که به دلیل مسدود شدن غدد چربی پلک ایجاد می‌شود. این کیست معمولاً به شکل یک برآمدگی کوچک و بدون درد ظاهر شده و در برخی موارد ممکن است با قرمزی و تورم چشم همراه باشد. در بیشتر مواقع، شالازیون خود به‌ خود برطرف می‌شود. اما در موارد شدید ممکن است نیاز به جراحی کیست پلک چشم داشته باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر، مقاله عمل شالازیون چشم را مطالعه کنید.

گل مژه

این نوع کیست چشمی معمولاً به دلیل عفونت در فولیکول مژه یا غده چربی پلک به وجود می‌آید. نشانه‌های آن شامل برآمدگی دردناک و قرمز روی لبه پلک، التهاب و تورم پلک است. درمان گل مژه اغلب با استفاده از کمپرس گرم و مصرف آنتی بیوتیک انجام می‌شود. 

کیست درموئید

این نوع کیست که معمولاً از بدو تولد وجود دارد، ناشی از گیر افتادن بافت‌های پوستی در مراحل رشد جنین است. معمولاً بدون درد بوده و ممکن است حاوی مو یا بافت چربی باشد. درمان آن غالباً به جراحی نیاز دارد که تشخیص و تصمیم‌ گیری در مورد آن باید توسط پزشک متخصص صورت بگیرد. ‌

کیست احتباس عرق

انسداد غدد عرق می‌تواند منجر به ایجاد این نوع کیست شود. مشخصه اصلی آن برآمدگی کوچک و شفاف در اطراف پلک است. معمولاً این کیست از طریق یک جراحی کوچک برداشته می‌شود.

کراتوز

بافت کیست کراتوز از کراتین موجود در پوست تشکیل شده است. برای جلوگیری از ایجاد این نوع کیست چشمی باید تمام آلودگی‌ها و مواد آرایشی از سطح چشم و پوست اطراف آن به‌ طور کامل شسته شوند. 

کیست انباشته

این کیست‌ها به‌ صورت برآمدگی‌های سفید روی پلک ظاهر می‌شوند و بدون ایجاد درد، موجب تورم پلک‌ها می‌شوند. 

خال گوشتی

به توده‌های رنگی و گوشتی که درون پلک شکل می‌گیرند، خال گوشتی گفته می‌شود.

کیست داخل سفیدی چشم چیست؟

کیست ملتحمه یا کیست داخل سفیدی چشم، کیسه‌ای کوچک و حاوی مایع است که روی ملتحمه ایجاد می‌شود. ملتحمه غشای شفافی است و بخش سفید چشم و سطح داخلی پلک‌ها را پوشش می‌دهد. این کیست به شکل برآمدگی شفاف یا نیمه ‌شفاف ظاهر می‌شود و اندازه‌های متفاوتی دارد. 

این نوع از کیست های چشم اغلب به دلیل تحریک یا آسیب ملتحمه به وجود می‌آید. معمولاً بدون درد و بی‌ خطر است. اما در صورت بزرگ شدن، ممکن است احساس جسم خارجی در چشم ایجاد کند یا موجب تاری دید شود. بیشتر این کیست‌ها خود به ‌خود از بین می‌روند و نیازی به درمان ندارند. 

عوامل خطر هنگام ایجاد و گسترش کیست چشم

کیست چشم یک عارضه شایع است و ممکن است در هر فردی ایجاد شود. البته برخی عوامل می‌توانند احتمال بروز آن را افزایش دهند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:  

• سابقه ابتلا به شالازیون 
• بلفاریت مزمن یا التهاب پلک‌ها 
• مبتلا بودن به برخی بیماری‌های پوستی مانند درماتیت سبورئیک (شوره سر) یا روزاسه 
• پوست خشک و حساس 
• تغییرات هورمونی به‌ ویژه در دوران بارداری

روش تشخیص کیست چشم

برای تشخیص کیست‌های چشمی، شناخت دقیق نوع آن اهمیت زیادی دارد. زیرا روش درمانی مناسب بر اساس نظر پزشک تعیین می‌شود.  چشم پزشک با استفاده از روش‌های مختلف این عارضه را ارزیابی می‌کند. یکی از رایج‌ترین روش‌های تشخیص، معاینه بالینی است. پزشک با ابزارهای مخصوص مانند لوپ، پلک و اطراف چشم را بررسی کرده و ویژگی‌هایی مانند اندازه، شکل و محل دقیق کیست را مشخص می‌کند. همچنین با لمس پلک، میزان سفتی و حساسیت کیست را ارزیابی کرده و تأثیر آن بر حرکت چشم را می‌سنجد. 

در مواردی که نیاز به بررسی‌های دقیق‌تری باشد، از تصویربرداری با شکاف لامپ استفاده می‌شود که امکان مشاهده‌ی بهتر ساختارهای داخلی پلک و چشم را فراهم می‌کند. پزشکان ممکن است برای کیست‌های عمقی‌تر، از امواج صوتی برای تصویربرداری دقیق‌تر بهره بگیرند. 

در شرایط خاص، به منظور اطمینان از نوع کیست و خوش خیم یا بدخیم بودن آن، انجام بیوپسی ضروری است. در این روش، نمونه‌ای از بافت کیست برداشته شده و برای بررسی‌های بیشتر به آزمایشگاه ارسال می‌شود. بیوپسی معمولاً در مواردی که کیست پلک چشم به جراحی نیاز دارد، انجام می‌شود.

پیشگیری از کیست چشم

زمان مراجعه به پزشک برای درمان کیست چشم

اگر کیست چشم طی یک ماه بهبود پیدا نکرد و همچنان باقی ماند، مراجعه به چشم پزشک ضروری است. در برخی موارد، بسته به اندازه، محل و تعداد کیست، پزشک ممکن است تزریق استروئید را برای کاهش التهاب انجام دهد. اگر کیست چشم بزرگ باشد، جراحی به‌ عنوان یک روش درمانی مطرح می‌شود. در صورت بروز علائم زیر، مراجعه فوری به پزشک توصیه می‌شود:

• درد شدید یا تورم غیرعادی 
• گسترش سریع التهاب 
• اختلال در بینایی 
• دوبینی 
• احساس درد هنگام حرکت دادن چشم 
• تب و علائم عفونت

راه های درمان کیست چشم

پس از بررسی علائم و تشخیص نوع کیست چشم، مرحله درمان آغاز می‌شود. انتخاب روش درمان به عواملی مانند نوع، اندازه و محل کیست و همچنین شدت علائم آن بستگی دارد. در برخی موارد، کیست‌ها بدون نیاز به مداخله پزشکی از بین می‌روند. اما در شرایطی که بهبود خود به‌ خودی رخ ندهد، درمان‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

دارو درمانی

در برخی شرایط، پزشک ممکن است مصرف دارو را توصیه کند. داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی برای کاهش التهاب و درد استفاده می‌شوند. آنتی ‌بیوتیک‌ها نیز در صورت وجود عفونت تجویز می‌شوند. در موارد خاص، پمادهای استروئیدی به منظور کاهش التهاب و تورم پلک مورد استفاده قرار می‌گیرند. 

درمان خانگی کیست پلک چشم

درمان‌های خانگی می‌توانند به بهبود کیست پلک چشم و کاهش التهاب آن کمک کنند. از آنجا که این عارضه معمولاً با تورم و برآمدگی همراه است، استفاده از کمپرس گرم یکی از روش‌های خانگی موثر برای کاهش التهاب و تسکین درد محسوب می‌شود. قرار دادن کمپرس گرم چندین بار در طی روز، تا حدی در تسریع روند بهبودی کمک کننده است.

علاوه بر این، شستشوی مرتب پلک‌ها با شامپو بچه یا محلول‌های مخصوص چشم، احتمال عفونت را کاهش داده و التهاب را کنترل می‌کند. رعایت بهداشت چشم در کنار این روش‌ها، تاثیر زیادی در بهبود وضعیت کیست خواهد داشت.

درمان گیاهی کیست پلک چشم

در صورت تمایل به استفاده از روش‌های طبیعی و گیاهی برای درمان کیست پلک چشم، می‌توان از موادی مانند برگ آکاسیا، روغن کرچک و چای سبز کیسه‌ای بهره برد. این ترکیبات به دلیل خواص ضد التهابی و آنتی‌ باکتریالی خود، ممکن است در کاهش التهاب و تسریع روند بهبودی مفید باشند.‌

🔔 توجه داشته باشید که درمان‌های خانگی و گیاهی به خودی خود نمی‌توانند به طور کامل موثر باشند و حتماً باید با چشم پزشک مشورت کنید.

درمان کیست چشم چقدر طول می کشد؟

در مواردی که جراحی ضرورت داشته باشد، دوره نقاهت طولانی‌تر خواهد بود و ممکن است چند ماه طول بکشد تا وضعیت چشم به حالت طبیعی بازگردد. همچنین توجه به مراقبت‌های پس از جراحی و پیگیری‌های پزشکی برای اطمینان از موفقیت درمان و جلوگیری از عوارض احتمالی کیست پلک چشم اهمیت زیادی دارد.

عوارض کیست پلک چشم

عدم درمان به‌ موقع کیست پلک چشم می‌تواند پیامدهای زیر را به همراه داشته باشد: 

• این عارضه ممکن است موجب ریزش مژه‌ها یا رشد غیر طبیعی آن‌ها شود. 
• احتمال دارد که در طولانی ‌مدت، پلک دچار تغییراتی مانند ایجاد لکه یا چرخش لبه‌های پلک به سمت داخل یا خارج شود. 
• تجمع چربی اضافی و دیگر مواد زائد روی پلک مثل پوسته‌های مرتبط با شوره، می‌تواند مسیر نوار اشکی را مسدود کرده و در نتیجه منجر به خشکی چشم یا اشک‌ ریزی بیش از حد شود. 
• التهاب مزمن پلک یا رشد نادرست مژه‌ها ممکن است قرنیه را تحریک کرده و به زخم قرنیه منجر شود. همچنین کاهش ترشح اشک خطر عفونت قرنیه را افزایش خواهد داد.

کلام آخر

در این مطلب به بررسی کیست پلک چشم پرداختیم‌ و با انواع کیست های چشم، روش‌های تشخیص و گزینه‌های درمانی آن آشنا شدیم. همانند سایر بیماری‌ها، این عارضه نیز با نشانه‌هایی همراه است. التهاب و ایجاد برآمدگی در اطراف چشم از جمله علائمی هستند که می‌توانند به وجود کیست اشاره داشته باشند.

برای درمان این مشکل، روش‌های مختلفی مانند دارودرمانی، مراقبت‌های خانگی و در برخی موارد، جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرند. چنانچه علائم این عارضه را در خود مشاهده کردید، لازم است که در اسرع وقت به پزشک متخصص اطلاع دهید.